Oppervlakkig? ... boeiend... … zeer diepgaand….

De tussenzus - Vincent Kortmann
De korte kernachtige zinnen en korte hoofdstukken maken deze roman vlot leesbaar. Het is uitgevoerd in een mooie overzichtelijke lay out.
Het verhaal speelt in het heden en door middel van flash backs over het verleden van de hoofdpersoon Tommie. De verschillende tijden zijn erg goed geduid en brengen de lezer niet in verwarring.
In de Proloog moet de hoofdpersoon een spreekbeurt over zichzelf houden, hierin schetst hij kort en oppervlakkig alle mensen om hem heen, de relatie die hij met deze mensen heeft of heeft gehad. Het waren allemaal afstandelijke of oppervlakkige relaties.
Nadat Katinka, de moeder van de hoofdpersoon Tommie, is verdronken op de Waddenzee blijft pa Manfred alleen achter met zijn zoon. Tommie is dan 8 jaar. Manfred heeft een ‘te interessante’ baan in de politiek, die hij belangrijker vindt dan zijn taak als opvoeder. Een stoet aan au-pairs staat langs de levenslijn van Tommie.
“… tussen mijn achtste en mijn veertiende heb ik twaalf au pairs gehad. Ik kan me alleen de eerste en de laatste nog voor de geest halen, mijn herinneringen aan de andere tien lopen in elkaar over…”(blz 40)
Tommie is een jongen die duidelijk emotioneel verwaarloosd wordt.
Een kortstondige relatie van pa met Ellen levert een ‘stief’zus op: de tussenzus van de leeftijd van Tommie. Ellen gaat, maar Cleo blijft. Dan kan ze haar middelbare school afmaken. Net als Tommie ervaart ook Cleo geen affectie, liefde van haar ouders.
“… een ontmoeting met mijn moeder… je moet er een sausje overheen gooien … humor, relativering, acceptatie…. zonder… is het niet te doen…”(blz 193)
Tommie is achttien en schrijft zich uit op school, hij hecht geen belang aan het papiertje. Maar de school stelt zijn pa op de hoogte en Tommie wordt via hem bij opa Tonkens ter verantwoording geroepen.
“… zeg maar dat je een tussenjaar neemt… een sabbatical. En doe ondertussen iets nuttigs! Is de raad van opa….”(blz 26)
Tommie verzet zich op een andere, rustiger en minder felle manier tegen de huidige maatschappij. Heel anders dan Cleo.
“….Wereldwijd word er met geweld meer geregeld dan met democratie… Handtekeningen verzamelen? …. Een bomgordel helpt meer!...”( blz 13)
Cleo is zwartgallig, pessimistisch en negatief over het lot van de wereld. Zij maakt zich ernstig zorgen over de droogte, het grondwaterpeil, het klimaat.
Zij denkt dat we op dit moment al het einde van de wereld meemaken.
Tommie schrijft zich in als vrijwilliger bij de kringloop. De sfeer wordt heel goed beschreven. Je voelt direct hoe het in deze setting is.
“… als je met twee kasten moet terugkomen, moet je met twee kasten terugkomen anders gaat Dikkop (bedrijfsleider) zeuren en ook niet met drie… dan raakt hij in de war..!”( blz 34)
Van zijn oude middelbare school krijgt hij het verzoek langs te komen. Zijn oud docent Nederlands – zeg maar Mascha- wil hem inschakelen om het jaarlijkse eind-toneelstuk te herschrijven, zodat het overtuigender wordt voor een jonger publiek.
Tommie heeft ook een bepaald beeld voor ogen als hij dit toneelstuk leest en mag ‘herschrijven’. Hij wil meer spanning in het slot. Het publiek moet in een oorverdovende stilte achterblijven. Laat het meisje Esther, halverwege de voorstelling een bomgordel kopen..
Tommie wil een extra scene schrijven om het publiek te doordringen dat Esther in een depressie zakt.
Maar hij wil ook een nieuwe scene schrijven over de ‘vader’ ( zijn vader?) Een slechte vader is niet altijd boos en gewelddadig, maar ook ongeïnteresseerd, cynisch, neerbuigend! Ik ben een expert in dit soort!
“… ik wilde een vader die naar me luisterde, die me begreep en vooral een vader die wat vaker thuis was ’s nachts! …”(blz 121)
Op de ultieme avond van het toneelstuk laat pa weer verstek gaan!
De zenuwen van de personages zijn gespannen, ook de lezer verkeert in spanning. Het is niet zozeer een kwestie van who’s done it, maar what’s done..
Een roman in luchtige toon geschreven, maar onder deze oppervlakkige luchtige toon gaat een ernstige wereld schuil.
Laat dit geheel tot je doordringen…. En je geniet van een boeiende roman..