Liefde is meer dan het verhaal!

Zes weken ‘verplichte’ rust, mijn zes-weken-leesvakantie…Het eerste boek is uit! Een recensie over dit epos schrijven is niet gemakkelijk. Ik wil niet te veel weggeven, maar wel proberen mensen te stimuleren om het te gaan lezen, om het avontuur met dit boek aan te gaan…

Het lied van ooievaar en dromedaris - Anjet Daanje

Een perfect geconstrueerde roman. In elf delen word je ondergedompeld ín het leven en het leven ná de dood van Eliza May Drayden.
De roman omvat de periode van 12 december 1847 tot 12 december 2007. Elk deel vertelt als een novelle het verhaal van die hoofdpersoon. Elk deel schuift een stukje op in de tijd. In eerste instantie lijken de hoofdpersonen niets met elkaar te maken te hebben, maar steeds ontdek je dat er lijnen zijn uitgezet, dat er verbanden zijn, dat er een overkoepelend thema is dat de personen met elkaar verbindt.
In opbouw is er een overeenkomst. Elk deel begint met een ‘fictief’ non-fictie element, dat het onderzoek naar het leven en het werk Van Eliza May beschrijft. Deze fictieve naslagwerken hebben de functie het geheel te laten ankeren in de wereld.
Eliza May Drayden en haar zus Millicent Drayden hebben beide een boek geschreven, dat ze niet onder eigen naam , maar onder pseudoniem willen uitgeven. Het manuscript wordt in het begin niet door uitgevers geaccepteerd. Gelukkig is er eindelijk een uitgeverij die het aandurft. Het werk van MIllicent: ‘Weduwe’ krijgt minder waardering dan dat van Eliza:”Haeger Mass”.
Dit boek heeft zoveel succes dat er onderzoek wordt gedaan naar haar leven. De lezer krijgt een biografie over haar te lezen van Agnes Chambers, delen van brieven, tot en met aantekeningen en het ’zwarte boekje’.
Dit boekje is een van die verbindende schakels in de verhalen.
De observerende beschrijvingen vanuit de verteller zijn registrerend:
“… voor de laatste keer voelt hij of haar hart toch niet klopt of ze toch niet ademt…” (p.42)
Het beschrijft ook de gevoelens van de persoon:
“… Susan durft Joseph niet te vertellen wat bij het afleggen van Miss Eliza is voorgevallen … ze schaamt zich voor haar angst…”(p.42)
Het thema ‘dood’ komt sfeervol en heel geloofwaardig bij de verhalen voor. Het leven bestaat bij de gratie van de dood. De dood die wordt aangekondigd door het terugkerende element ‘de zilveren belletjes’, de dood die geheimen in zich heeft: waarom bonkt de doodskist van Eliza zo? Waarom wordt één zus van de tweeling Deering buiten het kerkhof en de andere binnen het kerkhof begraven? Duiden ‘bramen’ graven aan?
“… in de wieg van de Dood rust ik
aan mijn voeten de stoelendans van het Leven…
aan mijn hoofdeinde de braamstruiken van de Dood
de opgaande zon wijst mij de weg
wie mij zoekt, zal zich vinden…” (p.303)

Het speurend lezen naar verbindende lijnen werkt voor de lezer alsof ze een thriller lezen. Geregeld komt het gevoel bij je boven: hé, dit heb ik al eens gelezen, bij wie kwam dit nog meer voor? Wie ontdekte ‘een wit spook’ in de keuken op de vloer? Wat is de overeenkomst in die verhalen?
Naast ‘dood’ lezen we over de ‘liefde’. Bij de zussen in de verschillende delen ontstaat een lichamelijke liefde, terwijl de liefde tussen man en vrouw niet direct wil slagen. Het uit zich bij Gabriella in muziek. Liefde wordt geuit in brieven die de personages elkaar schrijven en die heel verwarrend kunnen werken, zoals bij de briefwisseling van Dora en Ruth. Zij verwisselen van personage, van identiteit.
“… de brieven zijn een wisselwerking tussen de componenten Ruth en Dieter, zoals ook een levend mens groeit uit zijn karakter en omgeving…”(p.482)
De verliefdheid op de muziekleraar zorgt voor verwarring. Is het omdat er sprake is van machtsverschil, van beginnende onmogelijke liefde? Wordt er een briefwisseling gevoerd? Taal en muziek verbinden zich met elkaar. Haakt de liefde daarbij aan? In ieder geval is er liefde voor de taal, voor het lezen en het schrijven.
Het zijn niet de historische elementen, zoals bij andere romans van Daanje, maar de terugkerende elementen, die de verhalen aan elkaar verbinden. Vanuit 1847 tot aan het kwantummechanica tijdperk in 2030.
De handeling is de kern van de roman, die draait om hun gedachten, hun gevoelens hun ontwikkeling, om de twijfels die er bij de personages leven.
Liefde is meer dan het verhaal. Het is de persoonlijke mythe waaraan het individu werkt om zijn leven te voorzien van een eenheid of doel. De mythe die zin moet geven aan de ordening in zijn leven.
Een overweldigende roman die laat zien dat liefde levens overstijgend is…
Laat je niet ontmoedigen door de dikte… het is jammer als het uit is!