Een persoonlijke verhaal in een snel veranderende maatschappelijke en politieke realiteit

Deze recensie werd eerder gepubliceerd op mijn blog GraagGelezen.

Met ‘Het privédomein van mijn vader’ heeft journalist en programmamaker Djoeke Veeninga een intiem en ontroerend monument opgericht voor haar vader, Johan Veeninga (1915-1966). Voor velen bekend als de man die aan de wieg stond van de iconische literaire reeks 'Privé-domein' van De Arbeiderspers, was hij voor de 13-jarige Djoeke een geliefde vader die plotseling en veel te vroeg uit haar leven werd gerukt bij een tragisch auto-ongeluk.

Dit boek is meer dan een biografie; het is een persoonlijke zoektocht naar de onbekende vader die ze verloor. Veeninga navigeert door haar vaders brieven, teksten en de geschiedenis om het bewogen leven van Johan Veeninga in kaart te brengen. Ze schetst het portret van een selfmade man uit een arbeidersbuurt in Haarlem, die zich opwerkte tot onderwijzer, dienst weigerde uit antimilitaristische overtuiging (wat leidde tot gevangenschap), actief was in het verzet en uiteindelijk adjunct-directeur werd van een grote uitgeverij.

De kracht van het boek ligt in de dialoog die de auteur aangaat met de stem van haar vader. Door zijn eigen 'privédomein' – zijn correspondentie, zijn humor, en zijn maatschappelijke betrokkenheid – naast haar eigen herinneringen en haar volwassen blik te plaatsen, ontstaat een gelaagd verhaal. Het is een eerbetoon van een dochter die haar vader wil begrijpen en bewaren, zodat hij niet onopgemerkt is gebleven.

“Omringd door zijn eigen biografie: van de eenvoudige arbeidersjongen die volwassen wordt in de jeugdbeweging, die als twintiger weigert in dienst te gaan en in verzet gaat, als dertiger de bevrijding vindt na de oorlog, ook in de liefde, en als veertiger een plek vindt, waar hij thuis is, die van de literatuur en het boekenvak.
Hier is zijn stem, zijn eigen privédomein.”

Hoewel sommige passages over bijvoorbeeld zijn boekencollectie soms diepgang missen, wordt dit ruimschoots gecompenseerd door de manier waarop Veeninga het tijdsbeeld van de jaren '30 tot '60 tot leven brengt. Ze weeft het persoonlijke verhaal van haar vader knap door de snel veranderende maatschappelijke en politieke werkelijkheid van die tijd.

‘Het privédomein van mijn vader’ is een mooi geschreven, warm en boeiend boek. Djoeke Veeninga slaagt erin om met betrokkenheid én de afstand van de onderzoeker een intiem en eerlijk portret te schetsen. Het is een aanrader voor lezers die geïnteresseerd zijn in Nederlandse naoorlogse geschiedenis, de literaire wereld van toen, en bovenal, de universele wens van een kind om de essentie van een verloren ouder te ontdekken en vast te houden.