Noodzakelijk motief bij adembenemend verhaal: Dum spiro spero

Clare Marchant schreef hier een mooi sferisch historisch debuutroman over twee vrouwen wiens ondraaglijke leed over de tijd van vijf eeuwen heen samensmelt tot troost in het heden. Ontmoetingsplek is Saffron Hall gelegen in Norfolk. Beiden hebben hun dochter bij de bevalling verloren.

“We kennen allemaal tijden in ons leven dat alles somber lijkt, of kapot, maar we moeten nooit de hoop verliezen dat het ooit weer beter wordt,” is echtgenoot Sir Greville Lutton’s uitleg aan Eleanor (rond 1540) van de spreuk onder het familiewapen: “Dum spiro spero. Zolang ik ademhaal blijf ik hopen.”
In het Nederland van nu zouden we zeggen, gewoon door blijven ademen.
Als uiting van zijn liefde en waardering voor de krachtige vrouw die hij huwde, geeft hij de naam van haar nering aan hun huisvesting. Milfleet heet voortaan Saffron Hall. Haar saffraanteelt (en zijn -handel) wordt zowel hun succes als ondergang.

De familie Lutton blijkt in de hedendaagse tijd van Amber (Saffron Hall is al eeuwenlang in het bezit van haar familielijn) volledig uit de overlevering geschrapt te zijn. Door toeval vindt Amber het getijdenboek boek van Eleanor. Ze is radeloos van haar rouw en daardoor hypergevoelig voor iets onopgelosts dat als energie is blijven hangen in Saffron Hall. Dit heimelijke is vaak voelbaar in een verkilling van temperatuur en een geur die voorbij trekt.

Het mooie en verrassende in dit verhaal vond ik hoe Clare Marchant het contrast in het leven van Eleanor en Amber samenbrengt op één plek in de tijd. Uit het getijdenboek begrijpt Amber niet helemaal wat er zich tussen 1538 en 1541 afgespeeld heeft. Voor haar blijven veel gebeurtenissen een mysterie waarnaar ze moet raden. Ze hoort een echo, maar krijgt het beeld niet te pakken. De lezer daarentegen krijgt van de auteur in apart geschreven hoofdstukken een nietsontziende inzage wat Eleanor te dragen kreeg. Tegelijkertijd krijg je mee hoe Henry VIII een wrede cultuuromslag teweegbracht in Engeland en wat voor maatschappelijk ontwrichtende impact dat had op het Rooms-katholicisme ingerichte bevolking.

Vaak bij een rondleiding roept de gids het verleden op door de verhalen te vertellen. Clare Marchant is daar een meester in. Via een getijdenboek en de overblijfselen van gebouw en bewaarde papieren komt Amber steeds meer achter de roep om hulp die Eleanor als een echo in de tijd verborgen heeft. Als volgt wordt het plotselinge besef van wat Eleanor wérkelijk van haar vraagt prachtig beschreven:
“Het lemmet van een mes sneed in de lucht tussen haar wereld en het verleden.”

Nieuwsgierig geworden naar meer van deze schrijfster las ik op internet dat Clare Marchant opgegroeid is in Surrey. Ze haalde een graad in geschiedenis en een MA in studies van vrouwen. Uiteindelijk vond ze werk in de IT en was ze jaren lang projectmanager in London. Daarna verhuisde Clare Marchant naar Norfolk en studeerde voor professioneel juwelier. Pas op rijpe leeftijd is ze fulltime schrijfster geworden en woont ze samen met haar man met wie ze zes (!) kinderen heeft grootgebracht. Al haar ervaring vind je terug in deze historische roman. The queens spy komt eind 2021 uit. Ik kan eigenlijk niet wachten op de Nederlandse vertaling.