Aan tranen heb je wel iets

Iemand verliezen zorgt voor groot verdriet, zeker wanneer diegene je heel dierbaar is. Het meisje in ‘Aan tranen heb je toch niks’ gaat op haar eigen manier om met verlies. Ze huilt niet en ze praat er ook niet over. Want: aan tranen heb je toch niks, zo vindt ze. Toch rouwt ze om haar papa die ze voorgoed moet missen.

“Tranen zijn gedachten die we niet kunnen uitspreken, zei papa.”

De Noorse Espen Dekko (1968) volgde een opleiding aan de theaterschool tot poppenspeler. Sindsdien heeft hij aan meerdere figuratieve theatervoorstellingen gewerkt. Naast zijn werk als toneelschrijver en poppenspeler schrijft hij jeugdboeken. In zijn eerder verschenen boek ‘Ploef’ staat, net als in ‘Aan tranen heb je toch niks', afscheid nemen centraal.

Kort nadat de vader van het meisje uit ‘Aan tranen heb je toch niks’ is overleden, gaat ze in de zomervakantie naar haar opa en oma toe. Eenmaal daar, wonend aan een groot fjord, hoeft het meisje niets. Ondanks dat ze niet huilt noch praat over haar verdriet, stopt ze haar gevoelens ook niet weg. Ze zitten alleen gevangen in haar hoofd. Haar grootouders prikkelen haar om te vertellen over het verdriet waar ze zo duidelijk mee worstelt, maar verplichten haar tot niets. Als lezer voel je heel sterk de liefde die ze voor het meisje voelen, hoe rotsvast ze achter haar staan. De vrijheid die het meisje ervaart geeft haar de mogelijkheid om zelf eerst een aantal dingen op een rijtje te zetten, wetend dat haar grootouders er voor haar zullen zijn op het moment dat zij hen nodig heeft.

“Gek hoe je moe kunt worden van gedachten. Die wegen toch helemaal niets?”

Maar dan spoelt er een walvis aan op het strand. Het meisje en haar opa weten in eerste instantie de walvis te redden, maar ook in de natuur kan de dood elk moment toeslaan. Daarmee wordt de eerste grote stap gezet tot het toelaten van verdriet. Daar waar het ruim honderdzestig pagina’s tellende boek eerst een wat langzaam karakter kent als het meisje alleen is met haar gedachten, komt het boek flink op gang als het meisje nog een keer met verlies moet leren omgaan.

“Ik vraag me af of grote dieren meer verdriet hebben dan kleine omdat ze zo groot zijn.”

Het meisje in ‘Aan tranen heb je toch niks’ heeft geen naam. Enerzijds is ze daarmee anoniem, maar anderzijds is het makkelijker om je in haar in te leven. Ze doet je niet aan iemand denken, hooguit aan jezelf. Dit gevoel wordt versterkt doordat het verhaal vanuit ik-perspectief wordt verteld. De lezer is een met haar gedachten en gevoelens die door Dekko haarfijn zijn verwoord.
Met de mooie uitspraken, logisch en puur zoals die van een kind kunnen zijn, geeft Espen Dekko woorden aan emoties.

‘Aan tranen heb je toch niks’ is een ontroerend boek voor kinderen vanaf een jaar of tien, maar is ook voor volwassenen erg mooi. Als je een beetje gelukt hebt, en het boek weet je te raken, dan zul je merken dat je zeker iets hebt aan tranen. Tranen spoelen je schoon als het verdriet dat een pauze hield eruit moet. ‘Aan tranen heb je toch niks’ is zuiverend, zo mooi.