Gruwelijk en aangrijpend plot maakt een weergaloos debuut

1989. De Berlijnse Muur is gevallen, de Duitsers vieren vrijheid. Miriam echter, voelt zich verre van vrij. Gedurende de laatste dagen van het leven van haar vader verzorgt ze hem en zit ze opgesloten in zijn appartement, in de hoop haar eigen demonen buiten te houden. Miriam ontdekt een getatoeëerd kampnummer op zijn lichaam en realiseert zich dat ze bar weinig van haar vader weet. Hij praatte nooit over de oorlog. In een race tegen de klok probeert Miriam te achterhalen wat er is gebeurd en wie haar vader eigenlijk is, maar daarbij zal ze ook haar eigen verleden onder ogen moeten komen.

Met De meisjes van Ravensbrück, dat oorspronkelijk verscheen als The Rabbit Girls, debuteert de Engelse Anna Ellory voor het grote publiek. Het boek wordt uitgegeven in tien landen en werd naar het Nederlands vertaald door Els van Son. Haar tweede roman, dat zich net als De meisjes van Ravensbrück afspeelt in Berlijn eind jaren tachtig, verschijnt binnenkort.

Terwijl de Berlijnse Muur valt en het verhaal begint, trekt Ellory een muur op die zowel Miriam als de lezer afsluit van de rest van de wereld. Opgeslokt in een bubbel waarin angst en onzekerheid heersen, dringt slechts als achtergrondgeluid het leven van buitenaf door. Het boek, dat drie verhaallijnen kent, bevat in eerste instantie veel onduidelijkheden die zich maar mondjesmaat ontplooien. Het geven van kleine speldenprikken aan informatie zorgt gelijk in de eerste hoofdstukken voor een beklemmend gevoel. Langzaam wordt duidelijk dat Miriam bang is voor haar eigen verleden. Ondertussen doet ze haar best die van haar vader te ontrafelen.

Als Miriam in de spullen van haar ouders op zoek gaat naar informatie over zijn gevangenschap, stuit ze op brieven van een vrouw die in Ravensbrück heeft opgesloten gezeten. Brieven die zijn geschreven in het vrouwenkamp en die gedetailleerd de ontberingen aan het licht brengen. Vanaf dat moment wisselen de gedachtes van haar vader en de briefwisseling van de onbekende vrouw zich af met de verhaallijn van Miriam. Ellory geeft duidelijk aan wanneer er vanuit een ander perspectief wordt geschreven. De overgangen volgen elkaar logisch op, waardoor het geheel niet alleen goed te volgen is, maar ook een compleet beeld geeft van de situatie. Het gevoel als toeschouwer onderdeel uit te maken van het plot is onvermijdelijk. De personages zijn goed uitwerkt en voelen vertrouwd aan. Wellicht dat de keuzes die zij maken niet altijd voor de hand liggend zijn, toch zal de lezer ze uiteindelijk kunnen begrijpen of erin berusten.

De gruwelijkheden die de briefschrijfster in Ravensbrück moet doorstaan, Miriam die een eigen trauma kent en het verdriet van een kampoverlevende maken De meisjes van Ravensbrück tot een aangrijpend en emotioneel boek. Het is verre van zoetsappig. Van een roman is in die zin nauwelijks sprake, spanning krijgt regelmatig de overhand. Toch kent het verhaal een duidelijk liefdesverhaal en dito boodschap. Welke strijd er ook wordt gevoerd, ze zijn onderling niet vergelijkbaar, maar uiteindelijk doet hoop leven.

‘Tranen vallen, hoop lekt uit haar ogen.’

Door de natuurlijke manier waarop Ellory de verschillende verhaallijnen vertelt, is De meisjes van Ravensbrück een boek dat zeer prettig leest. Eenmaal gestart is het onmogelijk om het weg te leggen. Het verdriet, de angst en de gruwelijkheden kruipen onder de huid en laten de lezer ontdaan achter. Ondanks dat het zich afspeelt in het verleden, zijn de verhalen van alle tijden. Het schrijven van een roman gaat Ellory zeer goed af, uit niets blijkt dat dit een debuut betreft. De meisjes van Ravensbrück is een aanrader voor iedereen die meer wil lezen over de Tweede Wereldoorlog en houdt van dubbele verhaallijnen. Een eerbetoon aan de vrouwen in Ravensbrück, een eerbetoon aan alle vrouwen die weten wat vechten is.