Meer dan 5,3 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Massamoord op Joden in Oekraïne tijdens het naziregime

Saskia Osinga 10 augustus 2022
Babi Jar is de bekendste plek waar een massa-executie van Joden in Oekraïne plaatsvond tijdens de Tweede Wereldoorlog. Dit was bij een ravijn bij Kiev in september 1941. Zo'n 33.000 joden werden daar doodgeschoten, waaronder vrouwen en kinderen. Minder bekend zijn de andere acties die de Einsatzgruppen uitvoerden in Oekraïne. Bij een ander ravijn dan dat bij Babi Jar, gelegen in de buurt van Kiev, vond op 13 oktober 1941 de executie plaats van alle joodse inwoners van het dorp Miropol. Voor de executie vond een pogrom plaats. In Miropol was één overlevende: Ludmilla Bleckman wist levend uit de executiekuil te komen en ze vluchtte de bossen in. Ze overleefde de oorlog en was nadien een belangrijke ooggetuige).
Het boek is opgezet aan de hand van een foto die gemaakt is tijdens de executies op joden in Miropol. Toen de auteur, historica, deze foto in 2009 zag, besloot ze op zoek te gaan naar het precieze verhaal erachter.
Deze foto is uit een serie van vier en vertelt veel over de context van deze massamoord. Hij werd gemaakt door een Slowaakse grenswacht die getuige was van de executies.
Aan de hand van deze foto, van een vrouw die wordt doodgeschoten en die stervende is als de fotograaf afdrukt, terwijl ze de hand van haar zoontje vasthoudt, is Lower een reconstructie begonnen naar wat er in Miropol gebeurde en wie de mensen op de foto zijn.

Naarmate er meer context volgt rondom de foto, gaat dit beeld je nog meer onder de huid zitten en krijg je steeds meer een concreet beeld van de verschrikking die in Miropol heeft plaatsgevonden.
De foto is gruwelijk om naar te kijken. Het verhaal er omheen laat zien waar het kwaad toe in staat is.
Van lang niet alle slachtoffers in zowel Babi Jar en Miropol is de identiteit vastgesteld. Een keiharde constatering, Een groot aantal van hen zijn kinderen, die daar op beestachtige wijze vermoord zijn. Is er nog iets van hen terug te vinden in de archieven en via getuigenissen van familie en nabestaanden? Dat is zeker een Leitmotiv van de auteur, om de mensen achter de foto en impliciet de andere slachtoffers weer een gezicht, of een naam te geven. Dat maakt dit boek indrukwekkend, maar evenzo is het verschrikkelijk om over deze terreuracties van de nazi's te lezen. Lower deed research op diverse plaatsen, waaronder in Yad Vashem in Jeruzalem.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Saskia Osinga

Gesponsord

Deze thriller trekt je razendsnel mee in een complot met onbetrouwbare staatslieden met hun eigen agenda's, internationale conflicten en hoogoplopende bedreigingen voor de samenleving.