Een tikkeltje nostalgie

Toen ik begon met het lezen van Gewist van Teri Terry, was ik ontzettend enthousiast. Het verhaal klonk heel erg interessant: een samenleving waarin gedetineerden - mensen met een crimineel verleden - tweede kansen kregen door gewist te worden. Hun herinneringen weg... poef! Kyla is één van de gewisten, maar het gewist worden is niet gemakkelijk. Alle gewisten dragen een Levo - een technologisch snufje dat als een armband om iedere ‘gewiste’ zit en hun emoties peilt. De Levo mag niet té laag staan, want dan is er gevaar om voorgoed uitgewist te worden. De gewisten moeten dus hun best doen om gelukkig te blijven - en dat is dus het hele idee van de samenleving waarin Kyla leeft.

Deze samenleving is dan ook het hoogtepunt van het verhaal. De hele ideologie is eigenlijk briljant en dat sommige dingen - zoals de voorspelling van een Brexit al in 2013 door de auteur wordt genoemd - zijn indrukwekkend. Ook het politieke systeem dat door de personages wordt beschreven, inclusief de terroristen - de ART - waarvan je zou kunnen afvragen of het echt slechte mensen zijn, is goed opgezet. Gewist is daarom een verhaal met een goede achtergrond, maar die kan helaas niet goed schitteren.

Dit komt vooral door Kyla als hoofdpersoon. Kyla is een goed personage, maar wel een beetje een typisch clichématig YA-personage. Ze is in veel dingen goed, wordt verliefd op een populaire jongen en is de 'heldin' van het verhaal die gezien wordt als 'uniek' (dit vanwege een dingetje rondom haar Levo, wat ik niet zal spoileren). Maar omdat het verhaal verbonden is aan Kyla en we haar zoektocht naar zichzelf volgen, gaan we vooral mee naar haar school, naar thuis en naar het bos. Er zit daarom redelijk weinig actie in het verhaal. De spanning ontbreekt enigszins, omdat het verhaal voor lijkt te kabbelen en er in werkelijkheid niets gebeurd. We krijgen een hele hoop informatie over Kyla door andere personages. Maar er zijn enkele interessante gebeurtenissen die ervoor zorgen dat er wat leven in de brouwerij komt.

De andere personages in het verhaal - zoals zus Amy en vriend Jazzy - voelden redelijk vlak aan. Ze hadden wat meer diepgang mogen hebben. Ben is een interessant personage, omdat hij wat meer achtergrondverhaal krijgt en juist een tegenpool is van Kyla - hij doet eigenlijk het tegenovergestelde en maakt een duidelijke ontwikkeling mee terwijl dat bij Kyla een beetje tegenvalt. Ik denk dat ik dit boek véél sterker had gevonden als Ben het hoofdpersonage was geweest.

Toch vind ik dit geen slecht boek - zeker niet. Je merkt als lezer dat je echt wil weten waarom Kyla gewist is en wat er verder zal gaan gebeuren, met de ART, met Ben, met de familie van Kyla. Maar het voelde allemaal heel erg rustig en soms zelfs saai aan... Kyla als hoofdpersonage was ook niet interessant genoeg voor mij. Het verhaal wordt echt gemaakt door de achtergrondinformatie - die nóg beter zou schitteren als er daadwerkelijk wordt uitgebreid en verder wordt gegaan dan alleen de school.

Dit verhaal deed me daarom ook enorm denken aan de eerste dystopische verhalen die ik las. Het boek is ook al redelijk oud - het komt uit 2013 en dat is inmiddels al 6 jaar geleden - en als ervaren YA-lezer merk ik dit ook echt. Het is echt een boek voor beginnende YA-lezers, die dystopie nog niet goed kennen.

Kortom: lees Gewist vooral als je nieuw bent in de YA en op zoek bent naar een intrigerende dystopische read met een koelbloedige doch interessante samenleving, en met een meisje dat op zoek is naar de waarheid én zichzelf.