Verpletterend

Berlijn, 1942. De Zwitserse Fritz (Friedrich) is op reis door Europa, en blijft hangen in Berlijn als hij Kristin ontmoet, eerst op de kunstacademie en dan in een nachtclub, waar hij ook kennismaakt met Tristan, een flamboyante, rijke vriend van Kristin. Friedrich wordt halsoverkop verliefd, en Kristin laat zich verleiden door de luxe van het hotel waarin Fritz op kosten van zijn vader verblijft. De weken gaan voorbij en Friedrich probeert zijn dagen te vullen met tekenen, bezoekjes van en aan Tristan,maar vooral met wachten op Kristin. Als zij na een week afwezig te zijn geweest bont en blauw, en amper aanspreekbaar voor zijn deur staat, ontdekt Friedrich de waarheid die Kristin verborgen heeft gehouden: zij heet in werkelijkheid Stella Goldschlag en is een joodse vrouw. Ze heeft een 'keuze' gekregen: om haar familie te beschermen tegen de gaskamers moet zij andere joden te verraden.

De roman Stella is bekritiseerd in Duitsland, onder andere vanwege de stijl die Würger hanteert; zo zou hij grossieren in clichés en zou de symboliek er te dik bovenop liggen. Ik merkte echter dat ik juist door de korte zinnen, de opsomming van feiten aan het begin van elk hoofdstuk, en het wereldbeeld van de nogal naïeve Friedrich meegezogen werd in het verhaal. Würger is journalist, en dat merk je aan zijn schrijfstijl en het dicht bij de feiten blijven. Hij vertelt het verhaal van Friedrich vrij afstandelijk en emotieloos, en juist daardoor kwamen bij mij de feiten nog harder binnen, en wordt extra goed duidelijk hoe (letterlijk en figuurlijk) onmogelijk het gedrag van Stella was. Maar ook hoe onmogelijk de 'keuze' was waarvoor zij gesteld was.

Wat ik mooi vond aan het verhaal is dat Friedrich heel lang geen oordeel wil vellen over de daden van Stella, omdat hij van haar hield. Wat ik jammer vond aan het verhaal is dat we niets weten over de binnenwereld van Stella zelf, haar afwegingen en emoties. Tristan's rol is mij ook niet geheel duidelijk (naast de overduidelijke wolf in schaapskleding die hij vertolkt). En ik vond het boek veel te dun! :)