Mysterieus met een onderhuidse spanning

De Britse, maar op Cyprus geboren auteur Alex Michaelides wilde als kind altijd al schrijver zijn. Voor zijn achttiende schreef hij anderhalve roman, maar door zijn liefde voor de film werd zijn ambitie enigszins ontmoedigd. Hij werkte als scenarioschrijver voor films en daarvoor in een gesloten psychiatrische inrichting voor jongeren. Daar ontsproot bij hem het idee voor een boek dat moest doen alsof hij Agatha Christie was. Het resultaat daarvan is De stille patiënt dat in februari 2019 is uitgekomen. Dit debuut is in meer dan twintig talen vertaald en voor verschijning zijn zelfs de filmrechten gekocht.

Alicia en Gabriel Berenson, beiden kunstenaars, zijn zeven jaar getrouwd, maar op een dag schiet Alicia haar man vijf keer in het hoofd. De politie wil haar ondervragen, maar Alicia zegt geen woord meer. Ze wordt opgenomen in The Grove, een psychiatrische kliniek. Haar weigering spreekt tot de verbeelding van publiek en media en haar schilderijen worden onbetaalbaar. Theo Faber werkt als psychotherapeut in de kliniek en is ervan overtuigd dat hij Alicia weer kan laten spreken waardoor het motief voor de moord achterhaald kan worden. Hij beseft echter niet welke gevolgen dit voor hemzelf zal hebben.

Vanaf de eerste bladzijde is de lezer bij het verhaal betrokken. Enerzijds door de fragmenten uit het dagboek van Alicia, die steeds meer prijsgeven van wat er werkelijk is gebeurd. Anderzijds omdat Michaelides ervoor gekozen heeft om zich rechtstreeks tot de lezer te richten. Hij doet dit vanuit het perspectief van Theo Faber die, zes jaar na de moord, zijn verhaal vertelt. Deze opzet zorgt ervoor dat je nieuwsgierig wordt, je jezelf gaat afvragen of Alicia de moord nou wel of niet gepleegd heeft en vooral ook wat ertoe heeft geleid dat haar man vermoord is. Hierdoor ontstaat er in het begin al een spanningsveld die gedurende de plot latent aanwezig is.

De stille patiënt is geen verhaal dat het van zijn snelheid moet hebben. Heel geleidelijk wordt er steeds meer onthuld en krijgt de lezer eveneens ruim voldoende achtergrondinformatie over de diverse personages, de belangrijkste in het bijzonder. Het krijgt daardoor diepgang en, en dat is misschien wel van het grootste belang, deze informatie is onmisbaar voor de uiteindelijk verrassende ontknoping. Voor het zover is, krijgt de lezer in feite drie verhaallijnen, de een groter dan de andere, voorgeschoteld met ieder hun eigen spanningsboog. De hoofdplot en de twee subplots lijken aanvankelijk niets met elkaar te maken te hebben, maar de auteur weet ze op een verfijnde manier toch samen te brengen. Dat doet hij met behulp van een aantal verrassende plotwendingen en sommige hoofdstukken laat hij eindigen met een cliffhanger.

Omdat de auteur zelf uit de psychiatrie afkomstig is en daar dus ervaring in heeft, kent hij deze wereld door en door. Daar heeft hij in zijn boek ook kundig gebruik van gemaakt, waardoor het erg realistisch overkomt. Dat geldt vooral voor de interactie tussen Theo en Alicia, die is interessant omdat Alicia niet spreekt, communicatie daardoor erg lastig is en dus vooral moet komen uit het non-verbale. En daaruit blijkt dan dat ze, ondanks haar zelfgekozen stilte, meer dan voldoende te vertellen heeft. Ook het dagboek dat Theo van Alicia te lezen krijgt, geeft gedurende de plot zijn geheimen prijs.

Michaelides heeft met De stille patiënt, in een mooie vertaling van Els Franci-Ekeler, een prima en onderhoudend debuut geschreven en is een psychologische thriller pur sang. Het is mysterieus, heeft een voortdurende en vooral onderhuidse spanning en boeit van begin tot eind.