Boeken in oorlogstijd
Zoals voorgaande jaren staan we ook dit jaar stil bij de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog, omdat wij dit soort verhalen nooit mogen vergeten. Het klinkt tegenstrijdig, maar ook in het feelgood genre zijn er meer dan genoeg boeken over deze periode terug te vinden. We hebben er een aantal voor je op een rijtje gezet.
-door Renate-
De violiste van Auschwitz - Ellie Midwood
Ooit was Alma Rosé een van de meest gerespecteerde violistes van Europa. Haar optredens lieten geen publiek onberoerd. Maar toen de nazi's Europa overnamen, kon niets haar redden.
In Auschwitz is elke dag een gevecht om te overleven. Alma is niet langer Alma, maar gevangene 50381; het nummer op haar huid getatoeëerd in bleke inkt. Samen met duizenden anderen zit ze opgesloten, gescheiden van haar geliefden, wachtend op een ongewisse toekomst. Dan stelt het hoofd van het vrouwenkamp Alma aan als dirigent van het vrouwenorkest, dat de SS moet helpen de rust in het kamp te bewaren en op zondagen moet optreden voor hoogstgeplaatste nazi's. Alma wil weigeren, maar realiseert zich dan hoeveel macht deze positie haar geeft. Als dirigent kan ze uitgehongerde meisjes extra rantsoenen geven, en hen misschien zelfs redden van de dood ...
De postbezorgster van Parijs - Meg Waite Clayton
Meeslepende en op waarheid gebaseerde oorlogsroman van de bestsellerauteur van De laatste trein naar vrijheid.
Frankrijk, jaren veertig. Een leven in vrijheid en vol avontuur, dat is wat pilote Naneé Gold voor zich ziet. Dus wanneer Duitse tanks haar geliefde Parijs binnendenderen, is ze vastberaden: ze gaat bij het verzet. Als schijnbaar onschuldige jonge vrouw kan ze ongezien berichten overbrengen, en algauw staat ze bekend als de Postbezorgster.
Terwijl haar missies steeds gevaarlijker worden, ontmoet ze Eduard Moss, een uit Duitsland gevluchte Joodse fotograaf die zijn vrouw heeft verloren en er met zijn dochter Luki alleen voor staat. De twee sluiten vriendschap, maar worden uit elkaar gerukt als Eduard wordt opgesloten in een concentratiekamp voor kunstenaars. Langzaam maar zeker ontstaat er een plan om de kunstenaars te bevrijden...
De postbezorgster van Parijs is een daverende roman over liefde, levensgevaar en overweldigende heldenmoed.
Het kersenspoor - Sarah Steele
In ‘Het kersenspoor’ van Sarah Steele redt een dappere schooljuf tijdens de Tweede Wereldoorlog het leven van talloze Joodse kinderen. De kersenboomgaard waar zij woont vormt het middelpunt van wat de ‘kersenroute’ genoemd wordt. Via deze route worden de kinderen naar het niet-bezette deel van Frankrijk gesmokkeld. Maar de missie wordt steeds gevaarlijker…
Ruim zeventig jaar later vindt een jonge vrouw een brief van haar overleden grootmoeder, waarna ze op onderzoek uit gaat. Hoe is het afgelopen met de dappere vrouw die zo veel kinderen wist te redden, maar die uiteindelijk zelf ook moest vluchten?
De vlucht naar huis - Alan Hlad
1940, Epping, Engeland. De angst voor een aanstaande inval groeit wanneer vijandelijke gevechtsvliegtuigen boven het huis van Susan Shepherd vliegen. Susan vindt troost in het trainen van postduiven. Al haar vogels zijn haar dierbaar, maar niet een is zo mooi, intelligent en trouw als Duchess.
Buxton, VS. Piloot Ollie Evans sluit zich aan bij de Britse luchtmacht. Zijn missie leidt hem naar Epping, voor een operatie om honderden postduiven boven bezet Frankrijk uit een vliegtuig te droppen. De vogels die de tocht overleven, zullen cruciale informatie verspreiden.
Er ontstaat als snel een hechte band tussen Ollie en Susan, maar wanneer Ollies vliegtuig achter de vijandelijke linie wordt neergehaald weten ze allebei dat de kansen op een weerzien erg klein zijn. Terwijl de oorloog...
Het grachtenhuis - Rachel van Charante
Lochem, 1942. Heleen woont tijdelijk bij haar ouders op de boerderij, nadat haar man is omgekomen aan het front. Ze kan echter niet wachten om terug te keren naar Amsterdam, waar ze haar leven had opgebouwd. Als ze de kans krijgt om als secretaresse voor een belangrijk advocatenkantoor in de hoofdstad te gaan werken, grijpt ze die met beide handen aan.
Maar algauw komt ze erachter dat haar baas in dienst is van het Duitse Rijk, en Heleen begint te twijfelen. Wil ze wel voor zo iemand werken? Tegelijkertijd beseft ze dat ze ook invloed kan hebben – en misschien zelfs haar beste vriendin kan helpen, die Joods is. Er breekt een levensgevaarlijke periode aan. Terwijl ze niemand meer écht kan vertrouwen, moet Heleen cruciale keuzes maken om de mensen van wie ze houdt te kunnen redden.
Het meisje met de-blauwe ster - Pam Jenoff
1942. Sadie is achttien en bevindt zich midden in de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog in het getto van Krakau. Als de nazi’s het getto leegruimen, vlucht Sadie met haar zwangere moeder het riool in.
Ella leidt op haar beurt een luizenleventje dankzij haar stiefmoeders goede band met de nazi’s. Maar haar vrienden hebben haar in de steek gelaten en haar verloofde is naar het front gestuurd.
Tijdens een van haar eindeloze, eenzame wandelingen door Krakau ontdekt Ella Sadies schuilplaats. De mensonterende plek waar Sadie zich bevindt en de angst waarin ze leeft raken Ella diep, en ze besluit haar te helpen. Voorzichtig bouwen de twee een band op, maar als de oorlog heviger wordt blijkt hun vriendschap levensgevaarlijk: voor Ella, Sadie en iedereen om hen heen…
Het laatste schaakspel - Gabriella Saab
Auschwitz, mei 1945. Maria is drie maanden geleden ontsnapt uit het kamp en speelt nu het laatste schaakspel tegen haar allergrootste vijand.
Warschau, mei 1941. Wanneer Maria, lid van het Poolse ondergrondse verzet en een fervent schaker, door de Gestapo wordt opgepakt, gebeurt het onwerkelijke. Haar familie wordt de dood in gestuurd, maar zij wordt gespaard. De sadistische hoofdbewaker Fritzsch ontdekt dat ze goed kan schaken en gebruikt haar als tegenspeler om de andere kampbewakers te vermaken. En als hij er genoeg van heeft, zal hij haar vermoorden.
Vier slopende jaren speelt Maria letterlijk voor haar leven. Haar strategie is simpel: leven, vechten en overleven. Door de onberekenbare Fritzsch uit te dagen voor het oog van zijn superieuren, wil Maria zijn ondergang..
De bibliotheek van Saint Malo - Mario Escobar
‘De bibliotheek van Saint-Malo’ speelt zich af in het Franse kustplaatsje Saint-Malo tijdens de Tweede Wereldoorlog. Wanneer de nazi’s het stadje bezetten vernietigen zij alles wat onwenselijk wordt geacht, waaronder een heleboel boeken. Jocelyn Ferrec, een dappere bibliothecaresse, gebruikt haar positie om haar dorpsgenoten moed en hoop te geven en tegelijkertijd zo veel mogelijk boeken te redden van de brandstapel. Haar man Antoine zit ondertussen gevangen in een Duits kamp. Terwijl Jocelyn wanhopig wacht op een bericht van hem, schrijft ze brieven naar de beroemde auteur Emile Zola, in de hoop dat haar verhaal ooit een groot publiek zal bereiken.
Een groot hart - Ellie Dean
Londen, 1941. De jonge Julie Harris werkt als verpleegster in Londen. Door een bombardement verliest ze in één klap haar familie, behalve haar pasgeboren neefje William die als enige overleeft. Julie wil William dolgraag bij zich houden, maar dat is niet makkelijk als ongetrouwde jonge vrouw. De enige die haar misschien kan helpen is haar veel oudere zus Eileen, die in het kustplaatsje Cliffehaven woont. Julie ziet geen andere oplossing dan de trein te pakken, in de hoop dat ze daar een veilige haven vindt voor haarzelf en kleine William…
De geheimen van Minnie Gray - Rachel Hore
Minnie Gray is een heel normale vrouw – en een spionne voor de Britse overheid
Engeland, 1928. Het enige wat er van Minnie Gray wordt verwacht, is dat ze een leuke man ontmoet, met hem trouwt en een paar kinderen op de wereld zet. Maar Minnie denkt daar zelf heel anders over. Zij wil iets van de wereld zien. Dan komt er op een dag uit heel onverwachte hoek een kans om inderdaad haar stempel te drukken op de wereld om haar heen: ze wordt gerekruteerd als spionne voor de Britse overheid.
Na haar uiterst geheime training infiltreert Minnie in de communistische beweging in Londen. Ze raakt steeds dieper verwikkeld in allerlei bedreigende situaties en voelt zich steeds verder geïsoleerd van haar normale leven. Ze begint zich af te vragen of ze dit gevaarlijke dubbelleven wel kan volhouden. Iedereen weet namelijk dat de Russische regering genadeloos afrekent met iedereen die ze maar een klein beetje wantrouwt. Wat zal er van haar worden als ze door de mand valt?
Hier ben je veilig - Kristin Harmel
Een jonge vrouw die is opgegroeid in de ruige wildernis van Oost-Europa, komt in 1941 alleen te staan. Het lijkt erop dat ze veroordeeld is tot een eenzaam bestaan, maar dan wordt haar isolement doorbroken doordat ze in het bos een groep Joden tegenkomt die op de vlucht zijn voor de naziterreur. Ze is gechoqueerd als ze hoort wat er in de buitenwereld gebeurt, en belooft de groep alles te leren over overleven in de natuur. Op hun beurt leren de vluchtelingen haar een aantal verrassende levenslessen. Maar wanneer ze wordt verraden en ze ontsnapt naar een door de Duitsers bezet dorp, komen haar verleden en heden samen met een schok die alles kan veranderen.
Deze prachtige roman is gebaseerd op waargebeurde verhalen over het lot van soms grote groepen ontsnapte Joden, die zich in de wildernis in leven wisten te houden dankzij hun overlevingsinstinct en een sterk gevoel van saamhorigheid.
Onze donkerste nacht - Jennifer Robson
Onze donkerste nacht van Jennifer Robson beschrijft de moedige onderduik van de Joodse Nina op het Italiaanse platteland. Ze doet zich voor als de kersverse verloofde van boer Nico, maar het boerenleven valt haar zwaar. Bovendien begint buurman Zwerger, die samenwerkt met de Duitsers, achterdochtig te worden. Terwijl Nina en Nico langzaam nader tot elkaar komen, doet Zwerger er alles aan om de twee uit elkaar te drijven.
Het gestolen kind - Diney Costeloe
Plymouth, 1941. Als het luchtalarm loeit, zoekt de familie Shawbrook hun toevlucht tot een overvolle schuilkelder, om daar tot de ontdekking te komen dat niemand kleine Freddie uit zijn ledikantje heeft gehaald. Terwijl de bommen al neerkomen, rent zijn moeder Vera terug om hem te halen...
Maggie heeft sinds ze haar zoontje verloren is niets om voor te leven. Tot haar man op een ochtend thuiskomt met een jongetje in zijn armen, gevonden op straat na het bombardement van de vorige nacht. Maggie weet zeker dat dit haar kind is, dat op miraculeuze wijze zijn weg naar haar heeft teruggevonden…
Elianes belofte - Fiona Valpy
De Tweede Wereldoorlog gooit het leven van twee vrouwen volkomen overhoop, ook decennia later
Frankrijk, 1938. Eliane Martin is verantwoordelijk voor de bijenkorven op het landgoed van Château Bellevue. Als ze op een dag Mathieu Dubosq ontmoet, is het liefde op het eerste gezicht. Maar de Tweede Wereldoorlog staat op het punt van uitbreken en Frankrijks toekomst staat samen met die van heel Europa op een keerpunt. Gedurende de jaren die zullen komen, zal blijken wat de toekomst voor Eliane in petto heeft.
2017. Met een gebroken hart maar hopend op een nieuw begin reist Abi Howes naar Château Bellevue, waar ze een zomer lang op het landgoed zal werken. Het eeuwenoude kasteel spreekt Abi bij aankomst al meteen aan, en als ze het verhaal van Eliane hoort, weet ze direct dat er een diepe connectie is. Wat ze niet weet is dat haar leven voorgoed zal veranderen.
De belofte van het weesmeisje - Anne Jacobs
Het is 1935 en het nationaalsocialisme begint in Duitsland terrein te winnen. Ook de familie Melzer en hun geliefde villa ontkomen niet aan het gevaar: het kleermakersatelier van Marie is namelijk in Joodse handen. Haar man Paul heeft slapeloze nachten vanwege de financiële situatie van zijn fabriek, en de toenemende druk vanuit de overheid wordt met de dag zorgwekkender. Als Paul het dringende advies krijgt om van zijn vrouw te scheiden, moet Marie een belangrijke beslissing nemen.
De drie zussen van Auschwitz - Heather Morris
Het nieuwe hartverscheurende boek van de schrijver van De tatoeëerder van Auschwitz.
Toen ze klein waren, beloofden de Joodse zusjes Cibi, Magda en Livia hun vader: wij blijven samen, wat er ook gebeurt. Als Livia op haar vijftiende op transport wordt gesteld, zorgt die belofte voor een dramatische wending. Cibi volgt haar naar het concentratiekamp, Magda duikt onder. Door een wrede speling van het lot worden de zussen herenigd op de gruwelijkste plek op aarde: Auschwitz-Birkenau. Daar doen ze een nieuwe belofte: wij blijven leven, wat er ook gebeurt. De wil om samen te blijven geeft de zussen moed, ook als ze op dodenmars dwars door Europa worden gestuurd en proberen te ontsnappen.
Dit op waarheid gebaseerde verhaal breekt je hart, maar sterkt het ook. De moed van deze drie zussen is ongeëvenaard, evenals de vertelkunst van bestsellerauteur Heather Morris.
Sterren in de schemering - Sarah Sundin
München, 1938. De Amerikaanse journalist Evelyn Brand is vastbesloten haar vaderland op de hoogte te stellen van de groeiende tirannie in nazi-Duitsland. Maar ze moet voorzichtig zijn om geen argwaan te wekken bij de regering én bij haar baas, die vindt dat ze als vrouw minder grote klussen zou moeten doen. Evelyn ziet het als haar plicht het Amerikaanse volk ervan doordringen dat er in nazi-Duitsland een gevaarlijke tirannie in opmars is. Maar als ze niet voorzichtig is, loopt ze het risico om het land uit te worden gezet… of erger.
Peter Lang werkt in Duitsland aan zijn doctoraat. In eerste instantie is hij onder de indruk van de grote mate van voorspoed en orde in de Duitse maatschappij. Maar wanneer de wreedheid van het regime hem persoonlijk raakt, ontdekt hij een veel nuttiger manier om gebruik te maken van zijn goede contacten met de nazi’s: informatie doorspelen aan de doortastende vrouwelijke journalist van wie hij zo onder de indruk is.
Terwijl Duitsland een onafwendbare oorlog tegemoet marcheert, wordt het leven voor Evelyn en Peter steeds risicovoller. Het wordt duidelijk dat ze niet in Duitsland zullen kunnen blijven. Maar vluchten is bijna net zo gevaarlijk als blijven…
Zoals het leven komt - Michelle Visser
Als een vrouw hoort dat ze niet het biologische kind van haar ouders is, komt ze op het spoor van een verzwegen familiegeschiedenis
Enschede, 1939. Als de oorlog uitbreekt, verandert alles voor het jonge kruideniersechtpaar Herman en Anna. Anna’s jongste broertje komt om bij een bombardement; haar andere broer is betrokken bij de Stork-staking tegen de Arbeitseinsatz, die bloedig wordt neergeslagen; de Joodse buren verdwijnen. Dan wordt Herman opgepakt en afgevoerd om te werken in Duitsland. Anna krijgt geen bericht meer van hem en ze gaat ervan uit dat hij dood is. In de kortstondige euforie van de bevrijdingsdagen raakt ze zwanger van een Canadese militair en er wordt een dochtertje geboren.
Ruim zestig jaar later komt de gepensioneerde onderwijzeres Marlies erachter dat ze niet het biologische kind van haar ouders is. Geschokt gaat ze op onderzoek uit, en ze komt op het spoor van een verzwegen familiegeschiedenis, die haar uiteindelijk naar Australië brengt. Daar komt ze veel te weten over het zware bestaan van de naoorlogse Nederlandse emigranten. Maar zitten haar bloedverwanten wel op haar komst te wachten – als ze tenminste nog in leven zijn?
Bloemen van steen - Ilaria Tuti
Tijdens de Eerste Wereldoorlog vecht het Italiaanse leger een reeks veldslagen uit tegen Oostenrijk-Hongarije. Hoog in de Alpen ontstaat al snel een loopgravenoorlog. In de sneeuw en ijle lucht vechten duizenden jonge mannen voor hun leven. Er volgt een wanhopige oproep aan de bevolking om de manschappen te helpen. Honderden vrouwen uit de onderliggende dorpen komen in actie. Ze zijn van alle leeftijden en met gevaar voor eigen leven torsen ze manden vol voedsel en munitie omhoog de bergen in naar het front. Ze worden Le Portatrici genoemd. De Draagsters, en uiteindelijk zijn zij het ook die de lichamen van de jonge mannen weer de berg af zullen dragen.
In Bloemen van steen volgt Ilaria Tuti de lotgevallen van vijf bijzondere vrouwen door de ogen van Agata, een jonge vrouw die tegelijkertijd moet zorgen voor haar stervende vader. Agata’s verhaal, en dat van Caterina, Viola, Lucia en Maria, geeft deze vrouwen hun rechtmatige plaats in de geschiedenis terug.
De oogstmeisjes - Nikola Scott
Londen, 2004. Journaliste Frankie groeide op bij haar oma Violet, tot de omstandigheden hen uit elkaar dreven. Inmiddels heeft ze haar grootmoeder, een beroemdheid in de society-wereld, al jaren niet meer gezien. Tot ze de opdracht krijgt een reportage over Violet te schrijven. Dan komt ze erachter dat bepaalde gebeurtenissen uit het verleden angstvallig door haar oma verborgen worden gehouden.
Somerset, 1940. Na een tragedie tijdens de Blitz ontvlucht de zeventien-jarige Violet Londen en sluit zich aan bij The Women’s Land Army. Als ‘oogstmeisje’ wordt ze tewerkgesteld op het landgoed Winterbourne Orchard. Ondanks het zware werk en een tirannieke baas sluit ze hechte vriendschappen met de andere meisjes, tot er op een avond iets verschrikkelijks gebeurt, wat voor altijd verborgen moet blijven…
De kinderkolonie - Manuela Piemonte
De kinderkolonie van Manuela Piemonte is een aangrijpende roman over het lot van drie zusjes in een Italiaans jeugdkamp tijdens de Tweede Wereldoorlog. Voor de lezers van Jenna Blum, Heather Morris, Tatiana de Rosnay en Martha Hall Kelly.
In 1940 werden, op bevel van Mussolini, dertienduizend kinderen uit de Italiaanse kolonie Libië ‘uitgenodigd’ om in de zomervakantie hun moederland Italië te leren kennen. Wat begon als een vakantie van enkele weken, zou een verblijf van jaren worden.
Ook de zusjes Sara, Angela en Margherita worden vol verwachting door hun ouders op de boot gezet. Ze komen echter terecht in een fascistisch jeugdkamp aan de kust van Toscane, waar ijzeren discipline en terreur regeren. Sara, de oudste, raakt onder de indruk van de propaganda. Angela ziet haar zus veranderen en gaat in verzet en de jongste, Margherita van amper vijf jaar, sluit zich van de buitenwereld af. Uiteindelijk is er nog maar één uitweg: samen ontsnappen, met gevaar voor eigen leven…
Terwijl Parijs sliep - Ruth Druart
Een krachtige roman over moed en hoop in een van de donkerste periodes uit de moderne geschiedenis
Parijs, 1944. Het leven van een jonge vrouw neemt een afschuwelijke wending als ze op een dag van haar bed wordt gelicht. Ze wordt op transport gezet naar Auschwitz. Op het perron neemt ze een levensbepalende beslissing: in haar wanhoop geeft ze haar zoontje, een baby nog, weg aan een wildvreemde man.
Santa Cruz, 1953. Jean-Luc heeft met veel moeite het verleden achter zich gelaten. Getekend door de nazibezetting van Parijs en zijn werk langs de spoorlijnen, waar hij getuige was van de gruwelijkheden die de Duitsers aanrichtten, ontvluchtte hij na de Tweede Wereldoorlog Frankrijk om samen met zijn vrouw en aangenomen zoontje een nieuw leven te beginnen in de Verenigde Staten. Dan wordt op een dag zijn ergste angst werkelijkheid en klopt het verleden volkomen onverwacht op zijn deur.
De violist van Birkenau - Mike van Hoecke
Wanneer Marc Hessels een concert bijwoont van de oude cellovirtuoos Antonovitsj, staart de muzikant Marc geschrokken aan. Hij meent in Marc een groot violist te herkennen die jaren geleden werd omgebracht in Auschwitz-Birkenau. Nadat Antonovitsj het volledige verhaal vertelt, kan Marc het gevoel niet van zich afschudden dat het over zijn afstandelijke vader gaat. Maar hoe kan dat, want die leeft nog en heeft nooit viool gespeeld, laat staan een vernietigingskamp overleefd. Welke geheimen draagt Marcs vader met zich mee? De violist van Birkenau is een roman over hartstocht en wreedheid. Hartstocht die te vinden is in muziek, wreedheid die te vinden is in de mens. Niettemin zien we hoe er binnen een wrede wereld ruimte blijft voor liefde, en hoe iemands passie ook kan omslaan in afkeer. In dit boek reikt debutant Mike Van Hoecke zijn lezers puzzelstukken aan die een onthutsend geheel vormen.
Licht in het duister - Ellie Midwood
Libby verhuist naar Berlijn om te ontsnappen aan haar verstikkende familie, maar in plaats van vrijheid treft ze een stad die verlamd is door angst. Joodse boeken worden verbrand, winkeletalages vernield en elke dag verdwijnen er onschuldige mensen. Dan ontmoet ze verzetsstrijder Harro, die voor het leven is getekend door de zweepslagen op zijn rug – littekens van de SS. Libby en Harro worden smoorverliefd, toegewijd aan elkaar en aan het neerhalen van Hitlers regime. Samen smokkelen ze geclassificeerde documenten en organiseren ze nachtelijke bijeenkomsten. In de verduisterde straten van Berlijn verspreiden ze pamfletten die de afschuwelijke waarheid aan het licht brengen. Maar dat blijft niet zonder gevolgen.
Als de ijskoude winter van 1942 aanbreekt, weet Libby zeker dat de Gestapo hen in de gaten houdt. Ze volgen elke beweging en nemen elk telefoongesprek op. Libby en Harro zullen moeten besluiten wat er het belangrijkst is: opkomen voor de waarheid, of zelf overleven
Het is een heftig thema, toch zijn er vele boeken die echt de moeite van het lezen waard zijn. Hebben jullie nog een boek dat past in dit thema en dat we niet mogen missen? We horen het graag.