Gestoeld op een prima basisidee

Dagbladjournaliste Ellen den Hollander (1969) lijdt al van jongs af aan een gezonde schrijfhonger. Noodtoestand  is haar derde thriller en kent als hoofdthema cybercrime. Den Hollander heeft een neus voor actualiteit. Haar vorige boek, De primeur, ging over een bende Roemeense skimmers, een onderwerp dat vlak na de publicatie in real life volop in het nieuws was. In Noodtoestand  spelen zowel een dode staatssecretaris van Veiligheid en Justitie (V&J) als diens opvolger een rol, terwijl juist ten tijde van de publicatie van het boek politieke discussie is over de staatssecretaris van V&J.

Staatssecretaris van V&J, Wim Paardenkoper, ligt dood in zijn huis. Zelfmoord of moord? De lezer weet hoe het zit, de politie tast in het duister. Joost van Bronckhorst wordt gepusht Paardenkoper op te volgen. Van Bronckhorst heeft weinig politieke ervaring, zal hij zijn weg in Den Haag vinden en kan hij zijn zware taak aan? Meer geeft de boekbeschrijving niet prijs. Uit de ter zake doende quotes op de cover van het boek kun je opmaken dat de maatschappij ontwricht wordt, waardoor de overheid met de handen in het haar zit. Prijzenswaardig dat er niet meer verteld wordt, toch lijkt het zinvol te vermelden dat Noodtoestand  om meer draait dan politiek alleen. Er is nóg een verhaallijn en wel over Ann-Charlotte Bremmer, een dame die niet voor de poes is.

Den Hollander heeft met cybercrime een interessant onderwerp gekozen. We kijken nauwelijks meer op van een storing bij een bank of van beveiligingsproblemen bij DigiD, maar over het algemeen is – of lijkt – er niet zo veel aan de hand, het leven gaat door. Dat kan snel veranderen als kwaadwillenden de computersystemen van overheden platleggen, zoals beschreven in Noodtoestand. Je moet er niet aan denken dat het werkelijk gebeurt, maar het is niet uit te sluiten. Joost van Bronckhorst gaat zelf op onderzoek uit naar de dader(s), waarbij hij samenwerkt met Ann-Charlotte Bremmer.
Complexe materie wordt verbazingwekkend snel en gemakkelijk ontrafeld, beveiliging verwordt tot een lachwekkend woord en politiek blijkt meer bij- dan hoofdzaak voor de staatssecretaris.

De rol van mevrouw Bremmer is uiterst dubieus; onbegrijpelijk en ongeloofwaardig dat de staatssecretaris daarin meegaat. Gaten, losse draadjes, daar moet je het aan het eind mee doen. De sfeer in het boek lijkt op twee gedachten te hinken: enerzijds een zwaar en serieus onderwerp in zowel de eerste als tweede verhaallijn, anderzijds de oppervlakkige benadering met name op het menselijke vlak. Een verdiepingsslag had de personages meer karakter kunnen geven en wellicht 'warmer' kunnen maken, waar ze nu vreemden blijven in wie je je niet kunt verplaatsen.

De staccatostijl van Den Hollander resulteert in een verzameling achter elkaar geplaatste losse zinnetjes in plaats van een soepel leesbaar verhaal. Teksten als “zo incontinent als de eerste de beste demente bejaarde” mogen gerust achterwege blijven, daar wordt een thriller niet literair van.

Noodtoestand  stoelt op een prima basisidee, jammer dat de auteur in de uitwerking tekortschiet.