Beierende symbolische novelle klinkt als een klok

De novelle “Het dode Brugge” (1892) van Georges Rodenbach (1855 – 1898) is terecht uitgegroeid tot een van de standaardwerken van het literair symbolisme. Bij verschijnen werd de novelle door de internationale literaire pers goed ontvangen. Alleen in Brugge waren ze gepikeerd dat Rodenbach de stad Brugge als symbool hanteert voor een overleden vrouw. Het leven verdween uit Brugge toen Het Zwin verzandde. De verbinding met de grote levendige buitenwereld werd zo doorgeknipt en Brugge restte niets meer dan het proberen levendig te houden van herinneringen aan een vervlogen tijd. En dat is ook precies hetgeen het hoofdpersonage Hugues Viane doet. Hij heeft zijn Brugse woning voor een groot deel ingericht als een museum voor zijn overleden vrouw.

De symbolische lagen stapelen zich op wanneer Viane tijdens een wandeling door Brugge een vrouw ziet die het evenbeeld is van zijn overleden echtgenote. Het symbolisch spel tussen leven en dood; tussen heden, verleden en toekomst; tussen Brugge en de wereld; tussen katholieke deugden en menselijke zonden neemt per bladzijde toe om in een wel heel symbolistisch hoogtepunt te eindigen.

Rodenbach schrijft in een ingehouden rustige en kalme stijl die past bij het verstilde Brugge en het leven van de rouwende weduwnaar Viane. Het is deze stijl die een fraaie combinatie vormt met de momenten wanneer in de novelle wel iets heftigs gebeurt dat er toe doet. Of doet helemaal niets er meer toe sinds Brugge dood is en Viane weduwnaar is?