Johan Klein Haneveld blaast de occulte detective nieuw leven in

Wat een geslaagd boek! Nou ben ik blij met veel van Johans werk, maar dit vind ik (van het werk dat ik van hem heb gelezen) echt zijn topstuk. Qua genre sluit ik me helemaal aan bij wat Ferry Visser in zijn review op Goodreads en Hebban schrijft: deze verhalenserie sluit sterk aan bij de klassieke occult detectives. Met name de mix van wetenschap en mysticisme/cosmicisme dat zo duidelijk is in het werk van Blackwood zie ik hier terug. Toch zit er genoeg Klein Haneveld in en originaliteit waardoor het niet gewoon een kopie is van de oude occult detectives. Onder meer Blackwood (en zelfs Lovecraft in zijn Silver Key-verhalen) gebruikten de kracht van kinderlijke fantasie en de nog onaangetaste ‘occulte intuïtie’ van kinderen als element, maar Johan buit dit aspect nog veel verder uit op een zeer originele manier.
Typisch Klein Haneveld is de sympathieke hoofdpersoon (met zoals vaker enkele autobiografische kenmerken). De verhalenreeks bouwen op elkaar voort waardoor de lezer de hoofpersoon zich ook echt ziet ontwikkelen. Doordat het laatste verhaal inhoudelijk aansluit bij het eerste verhaal heeft het geheel ook iets van een roman.
De titel van mijn eigen verhalenbundel ‘Gepelde aarde’ slaat op de dunne schil die om de schijnbare (menselijke) werkelijkheid heen zit. Deze ‘sluier’ (en het onbekende of angstaanjagende daaronder) speelt ook in de meeste verhalen in De handjeklapmachine een hoofdrol, met Anthonie Wander als degene die onder de sluier gluurt en er zelfs mee experimenteert. De verhalen die ik daarbij vind uitblinken zijn ‘In spin’, ‘Dunne plaatsen’, ‘De handjeklapmachine’ en ‘Sensory deprivation’.
De sfeervolle illustraties van Gidion van de Swaluw passen goed bij de verhalen en zijn zeker een meerwaarde. Vooral de illustraties bij de eerste twee verhalen vind ik geweldig.
Heel persoonlijk ben ik niet zo van de superhelden, waardoor ik het personage van de Gouden Vrouw wat minder vond passen in de sfeer van het geheel, maar dat is het enige minpuntje dat ik kan bedenken bij deze zeer geslaagde bundel.