Lezersrecensie
EN
De Herinnerde Soldaat, bestseller van Anjet Daanje, waarbij de titel lijkt op een zin uit een gedicht. Zeven lettergrepen. De middelste zin van een Haiku? De titel schept niet direct helderheid. Het impliceert een persoon, een soldaat. ‘De herinnerde…’ is ook een vreemd construct. Je herinnert je iets. Of je wordt aan iemand herinnerd. Maar de herinnerde? Door wie? Lijkt bijna wel een Koan (een uitspraak/zin in de Zen traditie die logisch klinkt, maar het niet is, en bedoeld om de mind te ‘kraken‘).
De eerste bladzijden lezen bijzonder moeizaam. Dat (b)lijkt te komen omdat bijna alle zinnen beginnen met het woordje ‘En’. En dat zie je niet vaak in een boek. Dat gebruik gaat consequent door tot en met de laatste bladzijde. Na deze expliciete constatering gaat lezen veel meer gemakkelijk. Als je van ‘en’ naar ‘en’ leest kom je in een zekere cadans, zelfs in een trance. Dat wordt nog eens versterkt door de volstrekte afwezigheid van vraag- en uitroeptekens, of andere leestekens (behalve de punt en komma). Meer nog dan de ‘punt’ aan het einde van een zin vormt het simpele woordje ‘en’ aan het begin van een zin een natuurlijk rustpunt. Bijzonder!
Het verhaal wordt verteld door een ‘verteller’. De zinnen van de verteller vormen een soort ‘deken’ als over het verhaal heen gelegd. Het gebruik van ‘en’ lijkt een oneindige reeks van aan elkaar geschakelde zinnen op te leveren die een ritme en tempo afdwingen bij de lezer. Een stapeling van gebeurtenissen die een monotone opsomming vormen.
Het verhaal zelf is uitermate sober van opzet. Er is een beperkt aantal hoofdpersonen. Centraal staat Noen Merckens. Een soldaat uit de eerste wereldoorlog die zijn geheugen is kwijtgeraakt door de verschrikkingen van van die oorlog en na vier jaar door zijn vrouw Julienne wordt herkend en opgehaald uit het gesticht waar hij verblijft. Hij blijkt Amand Coppens te heten. En die heeft nog een alter ego in Louis Blauwaert (of Blauw). Verward over de veelheid van identiteiten? Join the club: het is een centraal thema van dit boek.
Zich niet bewust van enig verleden, behalve nachtmerries over de oorlog, gaat Noen/Amand/Louis op zoek naar zijn verleden en identiteit. En stap voor stap, heel langzaam, komen beelden terug. Het zijn fragmenten. Daanje beschrijft op indringende wijze de zoektocht naar zijn ware identiteit. Pas in de laatste drie bladzijden vallen de verschillende puzzelstukjes op zijn plaats. Als lezer vorm je gedurende het verhaal meerdere hypotheses over hoe de geschiedenis van Noen/Armand/Louis nu echt in elkaar zit. En Daanje weet de lezer tot echt de laatste drie bladzijden in spanning te houden voor wat betreft de afloop en samenhang van het verhaal. Knap!
De verteller neemt ons mee in de gedachtenwereld van de hoofdpersonen. Verbonden door de ijzeren cadans van het woordje ‘en’, worden we ooggetuigen van de zoektocht naar het ‘echte’ verhaal. Op indringende wijze wordt je als lezer meegenomen op een rondgang langs de fragmenten in het hoofd van Noen/Amand/Louis. Zijn relatie met Julienne die na hun samenkomst opnieuw opgebouwd moet worden en zich voortdurend ontwikkelt. Van zeer nabij en vertrouwen tot apart en wantrouwen. Van hoop tot wanhoop. Het feit dat Armand weinig van zijn vorige leven(s) herinnert leidt tot deze spanning en wantrouwen in zijn relatie met Julienne. De relatie wordt indringend beschreven.
Het lezen van het boek is een aparte ervaring. Het gebruik van het woord ‘en’, als eerder beschreven, brengt je in een trance waar je de ene zin aan de andere rijgt in een steeds sneller tempo. Tegelijkertijd is het verhaal ook ‘traag’. Er gebeurt qua daadwerkelijke actie namelijk niet heel veel. Waar wel weer heel veel gebeurt is in de innerlijke gedachtenwereld van de hoofdpersonen. Het voelt ook als een heel dik boek waar je slechts langzaam in vordert. Dat zijn vreemde schijnbare tegenstellingen. Het boek lijkt simpel en complex tegelijkertijd. Maakt het lezen van het boek wel spannend.
Dit is een boek wat je pakt en bijblijft. Het is een unieke combinatie van een indringend thema, de stijl van schrijven en de vele schijnbare tegenstellingen die in het boek aanwezig zijn. Mooi!
Geïnspireerd door de titel heb ik geprobeerd op het haiku ritme (5-7-5 lettergrepen) de titel in te passen in een haiku.
Diep in het hoofd van
De herinnerde soldaat
Is het nog oorlog……..
Tot slot een mooi citaat over het verlies van geheugen: ‘Wat heb je aan geheugenverlies als je de dingen die je wil vergeten feilloos onthoud’. Het gaat hier over de nachtmerries over de oorlog die hem zijn identiteit heeft ontnomen.
De eerste bladzijden lezen bijzonder moeizaam. Dat (b)lijkt te komen omdat bijna alle zinnen beginnen met het woordje ‘En’. En dat zie je niet vaak in een boek. Dat gebruik gaat consequent door tot en met de laatste bladzijde. Na deze expliciete constatering gaat lezen veel meer gemakkelijk. Als je van ‘en’ naar ‘en’ leest kom je in een zekere cadans, zelfs in een trance. Dat wordt nog eens versterkt door de volstrekte afwezigheid van vraag- en uitroeptekens, of andere leestekens (behalve de punt en komma). Meer nog dan de ‘punt’ aan het einde van een zin vormt het simpele woordje ‘en’ aan het begin van een zin een natuurlijk rustpunt. Bijzonder!
Het verhaal wordt verteld door een ‘verteller’. De zinnen van de verteller vormen een soort ‘deken’ als over het verhaal heen gelegd. Het gebruik van ‘en’ lijkt een oneindige reeks van aan elkaar geschakelde zinnen op te leveren die een ritme en tempo afdwingen bij de lezer. Een stapeling van gebeurtenissen die een monotone opsomming vormen.
Het verhaal zelf is uitermate sober van opzet. Er is een beperkt aantal hoofdpersonen. Centraal staat Noen Merckens. Een soldaat uit de eerste wereldoorlog die zijn geheugen is kwijtgeraakt door de verschrikkingen van van die oorlog en na vier jaar door zijn vrouw Julienne wordt herkend en opgehaald uit het gesticht waar hij verblijft. Hij blijkt Amand Coppens te heten. En die heeft nog een alter ego in Louis Blauwaert (of Blauw). Verward over de veelheid van identiteiten? Join the club: het is een centraal thema van dit boek.
Zich niet bewust van enig verleden, behalve nachtmerries over de oorlog, gaat Noen/Amand/Louis op zoek naar zijn verleden en identiteit. En stap voor stap, heel langzaam, komen beelden terug. Het zijn fragmenten. Daanje beschrijft op indringende wijze de zoektocht naar zijn ware identiteit. Pas in de laatste drie bladzijden vallen de verschillende puzzelstukjes op zijn plaats. Als lezer vorm je gedurende het verhaal meerdere hypotheses over hoe de geschiedenis van Noen/Armand/Louis nu echt in elkaar zit. En Daanje weet de lezer tot echt de laatste drie bladzijden in spanning te houden voor wat betreft de afloop en samenhang van het verhaal. Knap!
De verteller neemt ons mee in de gedachtenwereld van de hoofdpersonen. Verbonden door de ijzeren cadans van het woordje ‘en’, worden we ooggetuigen van de zoektocht naar het ‘echte’ verhaal. Op indringende wijze wordt je als lezer meegenomen op een rondgang langs de fragmenten in het hoofd van Noen/Amand/Louis. Zijn relatie met Julienne die na hun samenkomst opnieuw opgebouwd moet worden en zich voortdurend ontwikkelt. Van zeer nabij en vertrouwen tot apart en wantrouwen. Van hoop tot wanhoop. Het feit dat Armand weinig van zijn vorige leven(s) herinnert leidt tot deze spanning en wantrouwen in zijn relatie met Julienne. De relatie wordt indringend beschreven.
Het lezen van het boek is een aparte ervaring. Het gebruik van het woord ‘en’, als eerder beschreven, brengt je in een trance waar je de ene zin aan de andere rijgt in een steeds sneller tempo. Tegelijkertijd is het verhaal ook ‘traag’. Er gebeurt qua daadwerkelijke actie namelijk niet heel veel. Waar wel weer heel veel gebeurt is in de innerlijke gedachtenwereld van de hoofdpersonen. Het voelt ook als een heel dik boek waar je slechts langzaam in vordert. Dat zijn vreemde schijnbare tegenstellingen. Het boek lijkt simpel en complex tegelijkertijd. Maakt het lezen van het boek wel spannend.
Dit is een boek wat je pakt en bijblijft. Het is een unieke combinatie van een indringend thema, de stijl van schrijven en de vele schijnbare tegenstellingen die in het boek aanwezig zijn. Mooi!
Geïnspireerd door de titel heb ik geprobeerd op het haiku ritme (5-7-5 lettergrepen) de titel in te passen in een haiku.
Diep in het hoofd van
De herinnerde soldaat
Is het nog oorlog……..
Tot slot een mooi citaat over het verlies van geheugen: ‘Wat heb je aan geheugenverlies als je de dingen die je wil vergeten feilloos onthoud’. Het gaat hier over de nachtmerries over de oorlog die hem zijn identiteit heeft ontnomen.
2
11
Reageer op deze recensie
