Meer dan 5,3 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Ik dacht dat ze me zouden kunnen redden, woorden...

Eus Wijnhoven 19 maart 2020
Trina, dochter van een liefdevolle timmerman, volgt samen met haar vriendinnen Barbara en Maja een opleiding tot onderwijzeres. Dit tot onvrede van haar nuchtere moeder. Als tiener is Trina al verliefd op kneuterboer Erich Hauser. Hij is de enige man die geen afschuw in haar oproept. Haar ware liefde lijkt echter Barbara te zijn. Het dorpje Curon waarin zij leven, in de Ötztaler Alpen aan de grens met Oostenrijk en Zwitserland, is overzichtelijk. Uiteindelijk trouwt Trina met Erich. Met de paar scharminkels van koeien en een handvol schapen leven zij in armoe, maar zij hebben elkaar. Enkele jaren nadat zoon Michael is geboren volgt een dochter, Marica. Vanaf haar geboorte is Marica de oogappel van haar vader.

“Naarmate je ouder werd, raakte hij steeds gehechter aan je. Jij was zijn trofee.”

Het is niet alles pais en vree daar in de bergen. In het voorjaar van 1923 annexeren Mussolini en zijn fascisten Zuid-Tirol. De Duitstalige lokale bevolking wordt uit hun ambt ontheven en hun plaatsen worden ingenomen door Italianen. In de Ötztaler Alpen begrijpt men niets van het Italiaans dat deze vrijbuiters spreken. Met de komst van de zuiderlingen wordt Italiaans op school de verplichte taal. Trina besluit daarop Italiaans te leren. Onderwijl onderwijst zij de dorpskinderen ondergronds in het Duits, en zij leert hen Italiaans.
Met Mussolini wordt het plan een stuwdam te bouwen in de rivier de Adige weer in gang gezet. Iedereen weet dat het dorp onder water zal verdwijnen als het ooit zo ver zal komen. Erich verzet zich fel tegen de nieuwe plannen, tevergeefs. Als Hitler eind jaren dertig zijn oog op de streek laat vallen, krijgen mensen weer hoop: als liefhebber van Tirol zal hij de aanleg van het stuwmeer toch wel verijdelen? Veel Duitstalige dalbewoners zien in hem de verlosser. En dan overkomt het gezin een drama. Hierna rust er slechts een sluier van verdriet over het ooit zo gelukkige gezin.
In eerste instantie staan de fascisten van Mussolini lijnrecht tegenover de nazi’s van Hitler. Michael sluit zich dan ook vol overtuiging bij de Führer aan. Hij ziet het als een mogelijkheid Mussolini met zijn Italiaanse fascisten te verdrijven en het gebied weer terug te geven aan de oorspronkelijke bewoners.

“ ‘Wat hebben de nazi’s jou aangedaan? Heb je liever de zwarthemden van de Duce?’ vroeg ik hem.
Hij schudde zijn hoofd en drukte zijn handpalmen tegen zijn slapen. ‘Zij zullen het ergste kwaad aanrichten, Trina.’ ”

Daarmee is een wig gedreven tussen vader, die van beide populisten niets wil weten, en zoon. Tot verdriet van Trina. Tot overmaat van ramp wordt Erich opgeroepen voor het Italiaanse leger en Trina blijft achter met haar moeder.

Op een dag keert Erich gewond terug van het front. Hij beseft dat hij zich direct weer moet melden als hij eenmaal genezen is en besluit samen met Trina te vluchten. Een wel uitgewerkt plan hebben zij niet, wat tot zware beproevingen zal leiden.

‘Ik blijf hier’ is een open brief aan Marica. Dat is even wennen. Het verhaal is op feiten gebaseerd en Balzano heeft voor zijn onderzoek zelfs twee bejaarde vrienden van Erich kunnen opsporen.
“Ik dacht dat ze me zouden kunnen redden, woorden,” schrijft Trina als zij terugblikt op haar leven. En wellicht heeft zij gelijk, had zij eerder van haar gave van het woord gebruik moeten maken en was het dorp veel leed bespaard gebleven. Dat is echter een koe in de kont kijken.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Eus Wijnhoven