Verwarring alom

De titel van het derde boek over de familie Cazalet kon niet beter gekozen worden, verwarring is overduidelijk de rode draad in het boek en in deze fase in het leven van de familie en soms is er zelfs ook enige verwarring te bespeuren bij de lezer.

Het derde boek speelt zich af in het midden van de oorlog, het zijn onzekere tijden door de vraag of er een invasie komt, door bombardementen met het nieuwe wapen van de Duitsers de V1, en ook door de schaarste en de bonnenboekjes. Het is een andere tijd, eentje waarin het leven aan de ene kant een pas op de plaats moet maken omdat veel niet mogelijk is door de oorlog, maar tegelijkertijd krijgt het persoonlijke vlak hierdoor meer aandacht, en op dit vlak moeten er juist wel weer keuzes gemaakt worden. Keuzes die niet makkelijk zijn en die nogal wat verwarring met zich meebrengen omdat de personages moeten kiezen tussen gevoel en verstand, zichzelf en anderen, plezier en noodzaak, nu en later….dit alles in een sfeer waarin niet echt gepraat wordt met elkaar en veel onderwerpen, vooral voor de jonge familieleden, taboe zijn.

In dit boek volgen we vooral de drie jongvolwassen vrouwen Louise, Polly en Clary.

Louise heeft zich in een eenzaam huwelijk gestort met de afstandelijke en vaak afwezige Michael, een man die onder grote invloed staat van zijn moeder. De invloed is zo groot dat dit een flinke stempel op het huwelijk drukt, vooral wanneer Louise in verwachting is en zich later na de geboorte geen raad weet met haar gevoelens, en vooral het gebrek aan gevoelens voor haar kindje. Vertwijfelt zoekt Louise naar antwoorden, zijn haar gevoelens normaal, kan zij wel een goede moeder zijn, is dit huwelijk wel de juiste keuze geweest?

Polly heeft het moeilijk met het overlijden van haar moeder, ze heeft het gevoel dat ze geen afscheid heeft kunnen nemen, door het taboe wat er op de dood heerst wist ze niet dat haar moeder dood zou gaan en dat het de laatste keer was dat ze haar zou zien. Samen met Clary zoekt ze naar antwoorden op de vraagstukken rondom de dood en wat er daarna volgt, hierbij gebruiken, ze hun kennis uit boeken als houvast.
Tegelijkertijd worstelt Polly met haar verantwoordelijkheidsgevoel en haar behoefte aan vrijheid om eigen keuzes te maken. Ze voelt de druk om er voor haar vader en broertje te moeten zijn, zij moet nu zorgen dat het hun aan niks ontbreekt. Maar ze zou ook zo graag op zichzelf wonen, samen met Clary in Londen…
En dan komt de eerste verliefdheid ook nog om de hoek kijken, heel verwarrend allemaal.

Clary schrijft nog steeds lange brieven aan haar vermiste vader, zodat hij bij terugkomst kan lezen wat er in de tussentijd allemaal gebeurd is. Maar ze begint ook te twijfelen over de kans dat haar vader ook echt nog terug zal komen, hoopt ze niet tegen beter weten in?

Gelukkig is er één stabiele factor in het boek: Archie, die leren we hier kennen als rustpunt, vraagbaak en luisterend oor voor vele leden van de familie, hij luistert zonder te oordelen, helpt ze zoeken naar een oplossing die juist is voor de persoon zelf, op een manier die niet voelt als het opleggen van een keuze maar meer als een eigen idee.
Hier is het juist weer de lezer die verwarde gevoelens krijgt, want zijn Archies bedoelingen wel zo zuiver en belangeloos? Of zit hier toch meer achter? Is Archie niet de persoon die hij lijkt te zijn?

De schrijfster Howard weet net als in de vorige twee boeken de lezer weer te boeien en te betrekken bij het leven van de Cazalets. Al valt het wel op dat de schrijfstijl iets anders is geworden, er lijkt meer vaart in het verhaal te zitten, minder tijd te zijn voor uitgebreide beschrijvingen van omgeving, personen, kleding en eten. Iets wat misschien ook verwarring oproept bij de lezer maar in mijn ogen passend is bij de tijd waarin de Cazalets leven. De oorlog zorgt voor versobering, alles is schaarser en minder, zo ook de beschrijvingen door Howard.
Tegelijkertijd brengt de naderende volwassenheid, het onzekere van de oorlog en het gevoel vast te zitten veel persoonlijke verhalen met zich mee, er gebeurt op dat gebied veel, en om dit alles in het boek te kunnen verwerken is het noodzakelijk een hoger tempo te hanteren.

Aan het eind van het derde boek nadert ook het eind van de oorlog, de bevrijding is in zicht. De tijd vertraagt hier ook weer, de beschrijvingen worden uitgebreider en de stijl die we kennen uit de eerste twee delen komt terug, het leven gaat langzaam weer zijn normale vorm aan nemen….
Of toch niet?
Het is voor de lezer in ieder geval een tijd om vol verwachting uit te kijken naar deel 4 ‘Bevrijding’, een bevrijding ongetwijfeld ook weer op vele fronten plaats zal vinden.