Der totale Krieg

Der totale Krieg, een strijd tussen een moeder en haar zoon.

Bijna aan het eind van het boek gekomen, krijg ik toch weer heel even een akelig gevoel over de schrijver Adriaan van Dis en wel omdat hij, naar mijn mening, zijn moeder respectloos behandelt wanneer hij haar de brief van Carl voorleest, hij schept er zelfs genoegen in dat het haar pijn doet.
De zoon “verwijt” zijn moeder ook meerdere malen dat zijn bestaan is voortgekomen uit haar vreemdgaan met Just de tweede.
Moeder heeft veel meegemaakt in haar leven en kan hier moeilijk over praten. Pas op het eind van haar leven laat zij haar zoon stukje bij beetje toe en komt hij meer te weten over het leven van zijn moeder en zorgt de zoon liefdevol voor zijn moeder.
Als lezer probeer ik de schrijver te begrijpen, de relatie met zijn moeder en waarom zij zo’n koele verstandhouding hebben. Door Adriaan van Dis wordt dit op een bijzondere manier beschreven, soms wekt het ergernis op en soms is het heel lief en ontroerend.
Dezelfde gevoelens die de schrijver bij mij oproept over zichzelf, soms negatief, maar ook vaak positief, die gevoelens heb ik ook vaker gevoeld tijdens het lezen, jegens de moeder. Het feit dat een schrijver dat kan, is voor mij het bewijs dat het een goede verteller is, waarvan ik zeker nog meer wil lezen. Het boek “Indische duinen” ga ik als eerste herlezen, om het boek “Ik kom terug”, nog beter te kunnen begrijpen.