Het jubileum, Andrea Bajani

Tien jaar geleden keerde de naamloze verteller, de zoon, zijn ouders de rug toe. Nu, op dat symbolische jubileum, kijkt hij terug. Wat volgt, is een beklemmend maar eerlijk portret van een verwoestende gezinsdynamiek. Een vader die als een tiran over het gezin heerst, en een moeder die zichzelf geen leven gunt. Ze staat erbij en kijkt toe, zonder op te komen voor haar kinderen of zichzelf. Haar stilte is niet alleen passief, maar maakt haar ergens ook medeplichtig.

Het systeem van een disfunctionele familie wordt met chirurgische precisie geanalyseerd. Geen melodrama, geen overbodige details — enkel de essentie. Daardoor komt het juist zo hard binnen. Het is een verhaal over de hel die het gezin vaak was, maar ook over de momenten waarop het wel goed was. En precies dat maakt het zo echt. Een breuk met je ouders is nooit zwart-wit; het is een pijnlijk evenwicht tussen bevrijding en verlies.

De stijl is compact en precies, nergens een woord te veel. Dat maakt het niet altijd een makkelijke leeservaring, maar wel een die blijft hangen. Na enkele autobiografische boeken was dit voor mij een verademing: eerlijk, indringend, voor de ene lezer een eyeopener, voor de andere pijnlijk herkenbaar. En wanneer je het boek dichtslaat, blijft er nog lang iets nazinderen — dat is de kracht van literatuur.