Filmster of nuchter Nederlands meisje?

Als ik aan Audrey Hepburn denk, dan zie ik meteen dat frêle meisje voor me, met haar frisse uitstraling en grote donkere ogen. De danseres, actrice en stijlicoon, die ze vroeger was, maar Audrey had ook een heel andere kant. In dit boek valt alles (met een klap) op zijn plek.

In 'Het Nederlandse meisje' beschrijft Robert Matzen de jaren die Adriaantje in Nederland heeft doorgebracht in de tweede wereldoorlog. Arnhem, dient als decor voor het oorlogsverhaal waar de verzetsbeweging actief was, en waar veldslagen zich in en rond de stad afspeelden. Je voelt je toeschouwer van het dagelijkse leven in oorlogstijd. Gelijktijdig is het een intiem biografie van de jonge Audrey.

Audrey werd in 1929 geboren. Haar vader was een Britse bankier en haar moeder was onderdeel van de adellijke familie Van Heemstra's die in de buurt van Arnhem woonde. De familie woonde afwisselend in Nederland, België en Engeland. Toen in 1939 de Tweede Wereldoorlog uitbrak besloot moeder Ella van Heemstra dat het in Nederland het veiligst was voor haar gezin. Nederland was in de Eerste Wereldoorlog immers ook neutraal gebleven. Achteraf was dat een foute inschatting, want niet veel later vielen de Duitsers Nederland binnen.

''Voor Audrey, die vrijwel geen Nederlands sprak, was school in eerste instantie een flinke beproeving. Gelukkig vond ze troost bij haar oom en tante, Otto en Wilhelmina.''

Audrey maakte bewust de oorlog mee en had daarnaast ook thuis de nodige trauma's te verwerken. Zoals de scheiding van haar (emotioneel geblokkeerde) ouders, de schaamte over nazisympathieën van haar vader èn moeder, het intense verdriet om haar oom (die werd geëxecuteerd als vergelding voor verzetsactiviteit), het gemis van haar broers, (waarvan één werd gedeporteerd naar een Duits werkkamp, terwijl de ander onderdook.)
Ook gevaar en ondervoeding lagen constant op de loer, en dan was er nog haar eenzaamheid en onzekerheid. Ze was een buitenbeentje. Gelukkig waren er ook mooie dingen, zoals haar grote liefde voor natuur en ballet.

Na de invasie in Normandië (44) waren de geallieerde legers na heftige strijd in geslaagd Parijs te veroveren. Half september vond de operatie ‘Market-Garden’ plaats: een poging van de geallieerden een doorbraak over de grote rivieren te forceren onder meer door luchtlandingen in de omgeving van Arnhem uit te voeren. Na dramatische gevechten die met grote verwoestingen gepaard gingen, liep dit plan eind september op een mislukking uit. Ondanks dat inmiddels grote delen van Limburg, Noord-Brabant en Zeeland waren bevrijd, vochten de soldaten rond Arnhem zich letterlijk dood voor de deur. Het was tot in de schuilkelders te volgen.

Na de oorlog besluit Audrey, Arnhem achter zich te laten en zich te vestigen in Amsterdam, en nog even later in Londen, alwaar ze ook ballet met pijn in haar hart inruilt om actrice te worden. Geen slechte keuze, want haar eerste rol in Hollywood, levert haar meteen een Oscar op. Het begin van een lange, succesvolle acteercarrière.

Het Nederlandse meisje is een gelaagd, maar zeker ook geslaagd portret van een fascinerende vrouw met Nederlandse wortels. Het boek leest door de verhalende stijl bijna als een roman. Matzen heeft een fijne schrijfstijl en het boek leest als een trein.

De stukken in het boek worden handig afgewisseld tussen het verhaal van Audrey en het leven in de oorlog, zodat je achteloos wordt meegevoerd door het hele proces van haar jeugd , haar jaren als actrice in Londen, haar doorbraak in Hollywood, tot en met haar functie als UNICEF-ambassadrice en boegbeeld.


3 sterren
- The house of books