Actueel juweeltje

Frouke Arns is een Nederlandse schrijver en dichter. Dit jaar verscheen van haar Vonkie, dat ik hier een paar maanden geleden besprak. Een boek dat me zo beviel dat ik ook nieuwsgierig was naar haar debuutroman ‘De gelijktijdigheid der dingen’.

Deze roman speelt in het hoge noorden van Europa. Daar ligt Finnmark, een smalle strook Noorwegen boven Zweden en Finland dat grenst aan Rusland. Een guur en dunbevolkt gebied. In de winter van 2013 fietst daar Nizar, een jonge Syrische vluchteling de grens over om in Noorwegen asiel aan te vragen.
Zonder geld en papieren komt hij met meer geluk dan wijsheid uitgeput en bijna bevroren de grens over. Hij komt langs de oprit van een huis. Met de fiets in de handen gaat hij er naar toe. Er staat een vrouw op de veranda. Onderkoeld zakt hij door zijn benen en verliest het bewustzijn.
De vrouw is Helena. Zij is dik in de zeventig en woont daar alleen. Ze sleept Nizar met veel moeite naar binnen. Ze kleedt hem uit en legt hem onder warme dekens op de bank om weer op temperatuur te komen.

Rond deze kern bouwt Frouke Arns heel mooi het levensverhaal op van Helena. Dit gaan in losse fragmenten. Niet chronologisch in tijd, maar ingegeven door de handelingen en gedachten van Helena terwijl Nizar op haar bank aan het herstellen is van zijn onderkoeling en in zijn koortsdromen terugkeert naar zijn jeugd in Damascus en het verhaal van zijn vlucht langs de Arctische route.

Een bijzondere rol in de opzet is daarbij weggelegd voor de sneeuwuil. Hij opent het verhaal en komt ook later terug. Steeds hangt hij letterlijk boven de setting waar de komende hoofdstukken zich afspelen. Hij vertelt wat hij ziet en dat is filmisch: je cirkelt met hem mee boven het besneeuwde Finnmark en zoemt vandaaruit in op Nizar wiens fietsbanden door de sneeuw knerpen.

Dat Frouke Arns ook dichter is, merk je aan de ritmische zinnen en het beeldende taalgebruik. Dat is niet ingewikkeld maar leest juist heerlijk.
Alles bij elkaar is De gelijkheid der dingen een juweeltje en gezien de huidige discussies rond vluchtelingen en asiel ook uiterst actueel.