Gelaagd, met mooi in elkaar geweven thema's

Renke heeft haar opa Pieter niet veel gezien tijdens haar jeugd. Vaak zag ze hem alleen op haar verjaardag, de laatste twee jaar zelfs helemaal niet meer. Ze is ondertussen twintiger, woont niet meer thuis en heeft een baan. Net op het moment dat ze die baan verliest, ontvangt ze de eerste enveloppe van Pieter. Daarin zit een dagboekfragment en een zelfgevouwen papieren kraanvogel. Uit het fragment blijkt dat Renkes opa aan ALS lijdt en niet lang meer te leven heeft. Hij is daarom naar Japan verhuisd om er bij zijn vriend Yamada karateles te kunnen volgen. Nadat ze nog enkele fragmenten ontvangt, besluit ze hem op te zoeken.

Lucia van den Brink (1991) is in het bezit van een bachelor Japanologie, een master Journalistiek en ze beoefent karate. Tijdens haar studie Journalistiek leerde ze Samantha Stroombergen kennen. Ze werden schrijfmaatjes en stelden zich tot doel allebei een debuutroman te schrijven. Met Van den Brinks debuut Niemand zoals hij is dat doel behaald, want Stroombergen debuteerde eerder al met het fel gesmaakte De witte kamer. Van den Brink onderhield ook een hele tijd online contacten met een ALS-patiënt die in 2017 overleed, en dat gaf haar de nodige inzichten om Japan, karate en het aftakelingsproces dat ALS-patiënten moeten ondergaan, samen in een roman te verwerken. Het is een eervol debuut geworden.

Het boek vangt heel alledaags aan, met Renke die een kantoorbaan heeft, enig succes oogst met een persoonlijke blog, en zoals alle jonge mensen niet los te weken is van sociale media en haar telefoon. De mededeling dat ze het verhoopte vast contract niet krijgt, blaast haar eventjes van haar sokken, maar het is toch vooral de brief van haar opa (die ze eerder die dag ontving) die haar bezighoudt. Van den Brink bouwt de tegenstelling tussen beide – het belang van carrière maken en voortdurend online zijn enerzijds en de hiermee contrasterende afzondering die haar aftakelende opa bewust opzoekt anderzijds – mooi op. Renkes verhaallijn vormt de bouwstenen voor het boek; de paginalange dagboekfragmenten die er doorheen verweven zitten, zijn het cement dat er een stevige constructie van maakt.

Het cement is van hoge kwaliteit. In de dagboekfragmenten zitten meerdere lagen verwerkt. De mengkom – bestaande uit de achtergrond van Renkes opa, de mystiek en de eigenaardigheden van de klassieke Japanse cultuur, een heldere en respectvolle beschrijving van hoe ALS evolueert, en het belang van het cijfer drie – tilt als geheel de fragmenten naar een hoger niveau. Ook de betekenis van de kraanvogels die de cover sieren, is mooi in opa’s verhaal verwerkt.

De bouwstenen tonen een directer beeld. Renke ondergaat een zoektocht omdat ze niet weet waar haar opa zich precies bevindt. Een deel van die tocht speelt zich in Nederland af, en een deel in Japan. Zij krijgt een andere kant van Japan te zien, die modern en soms minder fraai is. Zo is het bekend dat Japan een xenofoob land is. Dat is minder aangenaam om te ervaren, maar het is wel goed dat Van den Brink ook die kant van het land verwerkt. Dit maakt het geheel erg realistisch. Dat Renke haar opa dringend wil vinden voor hij er niet meer is, maar vooraf toch tijd neemt om enkele dagen in Tokio te spenderen, is dat dan weer niet. Waarom Renke dat doet wordt wel verklaard, maar het blijft toch slechts sightseeing die weinig toevoegt aan het kernverhaal, hoewel het aantrekkelijk beschreven is.

De schrijfster verstevigt haar plot daarna opnieuw met een ontroerende finale die veel lezers bij de keel zal weten te grijpen. De symboliek spat ervan af en de cover krijgt er meteen zijn betekenis door. Deze roman weet te raken en verdwijnt niet onmiddellijk na het uitlezen uit je hoofd. Van den Brink toont zich een debutante om in de gaten te houden.