Tussen angst en vrijheid.

Een djongos weet alles! van Elly Doornbosch is een indrukwekkend en ontroerend boek dat je meeneemt naar Java in de periode tussen 1942 en 1951 – een tijd waarin de wereld van de jonge hoofdpersoon Ayo compleet op zijn kop komt te staan.

Ayo is pas tien jaar oud als de Japanners Indonesië binnenvallen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hij werkt als djongos, een huisjongen, bij een Nederlands gezin. Vanuit zijn bescheiden plek in het huishouden ziet hij alles wat er gebeurt: de angst van de Nederlanders, de wreedheid van de Japanse bezetters, en het dagelijkse gevecht om te overleven. Hij begrijpt niet altijd wat er precies gaande is, maar zijn scherpe blik en eerlijkheid maken zijn verhaal des te aangrijpender.

Wanneer de oorlog voorbij is, breekt er een nieuwe strijd uit: Indonesië wil onafhankelijk worden van Nederland. Voor Ayo verandert opnieuw alles. Hij raakt betrokken bij de Nederlanders, maar voelt ook de trots en het verlangen van zijn eigen volk om vrij te zijn. Zo komt hij terecht tussen twee werelden – een pijnlijk, maar menselijk conflict dat Doornbosch prachtig invoelbaar maakt.

Wat dit boek bijzonder maakt, is dat de schrijfster grote historische gebeurtenissen laat zien door de ogen van een gewone jongen. Daardoor wordt het verleden levend en voelbaar. Je ruikt de geuren van Java, je voelt de spanning in de lucht, en je begrijpt hoe verwarrend het moet zijn geweest voor een kind dat probeert te overleven in een wereld vol oorlog, macht en verandering.

Ik vond Een djongos weet alles! een ontroerend en leerzaam boek. Het is niet zomaar een oorlogsverhaal, maar een boek over menselijkheid, moed en identiteit. Ayo’s nieuwsgierigheid en zijn manier van kijken maken het verhaal levendig en echt.
Elly Doornbosch schrijft met respect en gevoel, zonder te oordelen, waardoor je de geschiedenis van beide kanten leert begrijpen – zowel van de Nederlanders als van de Indonesiërs.

Het is een verhaal dat je niet snel vergeet – een kleine jongen die midden in de geschiedenis staat en ons laat zien dat weten, kijken en begrijpen soms dapperder is dan vechten.