Op het verkeerde moment en aan de verkeerde kant

Hoe meer boeken ik lees die zich afspelen in WO II, des te meer besef ik dat identiteiten op losse schroeven komen te staan in tijden van morele dilemma’s. Ga je voor het redden van je eigen hachje of ontpopt zich de held in je? Vergelijk jij jezelf met een ander, ga je voor zelfrechtvaardiging en waai je met de winden mee of ga je op zoek naar binnen wie je bent en wilt zijn? Je hebt altijd de keuze, hoe moeilijk de consequenties ook kunnen zijn. Een groot probleem als je, zoals de half verzopen vreemdeling in dit verhaal, geen herinnering meer hebt aan wie je was en bent, en het niemand duidelijk is aan welke kant je staat. Toch wint de gortdroge Rotterdamse nuchterheid het van de angst voor wie ze nu eigenlijk de helpende hand bieden in hun veilige verzetshol, het Jazz café Belvedère in Katendrecht.

“Dan zou ik maar zorgen dat je van die man afkomt. Het is eten of gegeten worden.”

Ik ben al enthousiast over de verhalen van Tanya Commandeur vanaf haar debuut ‘Wallada’s gasten’ uit 2008, die veel minder aandacht kreeg dan haar zogenaamde debuut ‘De man die alles achterliet’ uit 2015. Ze schrijft in gevoelstaal eerder dan in beeldtaal. Daardoor scherpt ze je voorstellingsvermogen. Stel dat jij in zijn of haar schoenen stond, wat zou jij dan doen? Daardoor beslechten haar verhalen de onderlinge verschillen in plaats van dat ze onze vooroordelen over elkaar versterken. Je leert de achterkant van het gelijk van vreemdelingen kennen. Dat vind ik er mooi aan.