Het laatste woord is aan Geertge Dirckx

Eerherstel voor de vrouw die Rembrandt weer in zijn kracht zette na het verlies van zijn grote liefde Saskia. Al snel werd ze zijn steun en toeverlaat en moeder voor zijn zoon Titus. Hij koos er eenzijdig voor om niet met haar te trouwen maar wel de bedstee met haar te delen. In ruil voor haar rechteloze status gezien vanuit de Gereformeerde Kerk (‘in hoererije’ samenlevende), zegde hij haar mondeling de positie van ‘huisvrouw’ toe, aanspreektitel voor een getrouwde vrouw. Om zijn belofte te bekrachtigen gaf hij haar de sieraden van Saskia, die hem rechtelijk gezien niet eens toebehoorden. Uit liefde voor de schilder gaf ze haar eer op en werd ze door de A’damse poorters met de nek aangekeken.

Simone van der Vlugt geeft volledig stem aan deze verguisde en in de geschiedenis van Rembrandt ondergeschoven schilders’lief. In ruim tweehonderd pagina’s vertelt Geertje zonder omhaal haar verhaal. What you see is what you get. Na acht jaar van haar onvoorwaardelijke liefde geprofiteerd te hebben schoof Rembrandt haar rücksichtslos opzij voor de jongere, mooiere dienstbode en zijn nieuwste muze Hendrickje. Simone heeft zich goed ingelezen en kan zodanig sterk invoelend schrijven dat je samen met Geertje op het hellend vlak van haar wankelend bestaan belandt. Troosteloos en vol liefdesverdriet liet ze zichzelf gelden in het belang van haar zelfstandigheid, toekomst en eigenwaarde. Uiteindelijk werd ze door vals toedoen van Rembrandt bij verstek door de schepenenbank veroordeeld. Ze kreeg geen enkele eerlijke kans om zichzelf te verdedigen. Het verhaal geeft Geertje eeuwen later de ruimte om haar hart bij ons uit te storten en dat komt binnen! Hoe het verder vergaan is met deze Edamse flinke vrouw krijg je te lezen in een prachtige toegift en nawoord. Ik heb het boek in één adem uitgelezen. De vraag blijft overeind staan waarom Rembrandt zulke drastische maatregelen nodig achtte om van Geertje af te komen? Na het lezen van dit relaas heb ik daar zo mijn gedachten over gekregen. In het nawoord geeft Simone toelichting over de keuzes die ze gemaakt heeft in het licht van het verhaal aan de hand van de bronnen. Eerherstel voor Geertje Dircx zeker ook dankzij de feiten, die Dirk Vis verwerkte in zijn boek ‘Rembrandt en Geertje Dircx’ uitgegeven in 1965.