Amusante en leerrijke leeservaring

“Dit was het werkelijke begin van mijn leven; al het voorafgaande was als het schminken en kleden van de personages die het toneel op moeten, het ontsteken van de lichten, het stemmen van de violen, de ouverture… Nu begon de opera.”

Sinds zijn kinderjaren heeft Bentinho een zeer nauwe band met zijn buurmeisje Capitu, later blijven de verliefde blikken niet uit. Maar bij zijn geboorte had zijn moeder een belofte gedaan, namelijk dat haar zoon priester zou worden. Hoewel Bentinho naar het seminarie gaat, toch kan hij de belofte niet inlossen. Hij trouwt natuurlijk met Capitu, ze krijgen samen een zoontje… en dan slaat de twijfel toe. Lijkt zijn zoon niet erg op Escobar, zijn beste vriend? Heeft Capitu hem bedrogen?

“Capitu was Capitu, dat wil zeggen, een heel bijzonder wezen, meer vrouw dan ik man was. Als ik dat nog niet gezegd heb, zeg ik het nu. Heb ik het wel gezegd, dan zeg ik het weer. Er zijn begrippen die men de lezer alleen door herhaling kan inscherpen.”

Machado de Assis wordt gezien als de grootste Braziliaanse schrijver van de negentiende eeuw. Ik ben niet zo thuis in de klassiekers, maar Dom Casmurro vond ik enorm boeiend, amusant en interessant! In de 148 korte hoofdstukken spreekt Bentinho zijn lezers rechtstreeks aan. En op de eerste bladzijde van het verhaal wordt meteen de titel, Dom Casmurro, verklaard. De opbouw is heerlijk traag, hierdoor krijg je een goed beeld van de jeugdjaren en de familie, maar ook van de verliefdheid en de twijfels. Naar het einde toe neemt het relaas wel grote tijdsprongen. Zijn de herinneringen en mijmeringen van de verteller waarheidsgetrouw, of speelt zijn geheugen hem parten? Of heeft Bentinho waangedachten over ontrouw en jaloezie? Als lezer krijgt je geen antwoorden, dat maakt het verhaal juist zo bijzonder. Het blijft dus een raadsel, is Capitu hem ontrouw geweest of niet?

“Want alles vindt men buiten een onvolledig boek, beste lezer. Zo vul ik andermans lacunes in; zo ook kunt u de mijne invullen.”

Het nawoord is zeer interessant. De duiding van de roman binnen het tijdsbeeld en de interpretatie van het verhaal maakten mijn leeservaring nog rijker. Altijd fijn om weer wat bij te leren! Dom Casmurro was voor mij dus een zeer boeiende, leerrijke, interessante en vooral amusante leeservaring!