Een debuut dat verrast, schuurt en soms zoekend blijft

Als lezer ben ik steeds benieuwd naar nieuwe Vlaamse en Nederlandse auteurs. ELK, het debuut van Joost Berends, valt meteen op door zijn verzorgde en aantrekkelijke vormgeving. Deze Vlaamse roman start met een humoristisch en licht sarcastisch tintje, maar slaat langzaam een ernstigere richting in.

“Ik heb die man bijna doodgereden. Misschien zal hij het waarderen als ik hem nu weer onder de levenden breng.”

De focus ligt aanvankelijk op Erik, een bijna-veertiger die zijn leven laat bepalen door succes, alcohol en het voortdurend opzoeken van grenzen. Echte vrienden heeft hij niet, en zijn egoïsme lijkt vooral een reactie op zijn opvoeding. Wanneer hij letterlijk én figuurlijk op Lodewijk botst, komt er veel in beweging. Wat begint als een absurde aanrijding, wordt een vreemd soort ontwaken. Na Lodewijks stille ziekenhuisbezoekjes volgt een eerste gesprek, dat uiteindelijk zal leiden tot een roadtrip in zijn kleine witte Hyundai. Lodewijk voelt zich verantwoordelijk om Erik bij te staan in zijn zoektocht naar een beter leven. Onderweg pikken ze ook Khan op, die zijn eigen verleden en verdriet met zich meedraagt. Zo ontstaat een bijzondere reis van drie mannen die elk op hun manier op de vlucht zijn… en tegelijk verlangen naar een plek die echt als thuis voelt. Wie helpt hier eigenlijk wie?

“We zijn niet langer Don Quichot en Sancho Panza, misschien eerder de Drie Musketiers.”

Joost Berends schrijft vlot, met aanvankelijk een subtiele humoristische ondertoon. Het begin is bijzonder sterk: scherp, verrassend en met uitvergrote maar herkenbare personages. Gaandeweg verliest het verhaal echter wat kracht. De aanloop naar de roadtrip duurt lang, terwijl de reis zelf eerder snel en fragmentarisch wordt verteld. De combinatie van luchtig, cynisch en serieus voelt, voor mij persoonlijk, als een te grote ‘mengelmoes’. Ook klinken de dialogen soms wat stroef, met personages die elkaar net iets te vaak bij naam aanspreken.

Maar ELK is absoluut een origineel en verdienstelijk debuut! Thema’s zoals thuis, ouderschap, schuld en verlangen naar veiligheid blijven nazinderen. Ik ben dan ook benieuwd naar wat Joost Berends nog zal schrijven, een auteur om in de gaten te houden!

“Waarom wilden mensen altijd verandering in hun leven, de lat steeds hoger leggen, was het juist geen gave om gelukkig te zijn met wat je hebt?”