Bijzondere personages.

Ik had nog niet eerder een ‘historisch’ roman gelezen en had zo mijn bedenkingen toen ik aan dit boek begon. Ik kon me namelijk niet voorstellen dat een historisch verhaal ook spannend of boeiend kon zijn. Maar ik had me vergist. Misschien komt het omdat de onderwerpen mij interesseerden: er wordt aan de ene kant (via het personage van Vedder) de bouw van het Centraal Station in Amsterdam en de naburige hotels beschreven alsmede de gevolgen daarvan voor de samenleving en aan de andere kant (via het personage van Anijs) het harde leven van de veenarbeiders en de kloof die er bestond tussen de gegoede burgerij en de armelui. De historische feiten, waaraan ongetwijfeld veel tijd aan onderzoek is besteed, worden niet als een saaie opsomming gepresenteerd maar worden gebruikt –op een mooie haast achteloze manier- om de achtergrond en het leven van de beide hoofdpersonages Vedder en Anijs te schetsen. Ik vind wel dat de gedetailleerdheid waarmee dat wordt gedaan mij soms iets te veel wordt; dan vind ik het saai worden of vind ik de gegevens niet relevant voor het verhaal. Maar dat kan een kwestie van smaak zijn.
En dan heb je de personages Vedder en Anijs. Het zijn bijzondere mannen. Zij hebben zich in de maatschappij omhoog gewerkt en willen nog verder stijgen op de sociale ladder. En de wijze waarop zij dat willen doen, vind ik nogal tragisch. Het is soms gewoonweg pijnlijk om te zien hoe hun goede bedoelingen worden gesmoord door de tegenwerking van anderen maar vooral door hun eigen onmacht dit op een effectieve manier uit te voeren. Onmacht als gevolg van hun ijdelheid, onzekerheid verhuld door een bepaalde mate van arrogantie en onjuist ingezette geldingsdrang. Het is jammer dat het Anijs en Vedder niet goed vergaat, alhoewel je het tragische einde al voelt aankomen. Het enige, maar wel belangrijke, resultaat dat zij hebben bereikt is de betere toekomst die zij de veenarbeiders hebben geboden door de landverhuizing naar Amerika te financieren.
Een goed boek, er zit veel in om te bespreken of te overdenken, maar niet voor iedereen geschikt vanwege het verhalend/beschrijvend karakter en het ontbreken van actie (behalve in de laatste hoofdstukken).