veel te analyseren maar weinig verbinding

Het is een boek dat bol staat van thema’s, motieven en symbolen en elk aspect daarvan kan minutieus worden geanalyseerd; het zal mooi materiaal leveren voor discussies in een leesclub. Zoals bijvoorbeeld de vriendschap tussen 4 jonge mensen en de invloed die hun gemeenschappelijke ervaringen hebben op de rest van hun leven, hun latere keuzes. Over geloof, zowel het geloof in God (zoals Cesare) of het geloof in een beter wereld, een eco-wereld (zoals Danco en Bern). Je kunt het hebben over jaloezie want elk personage is wel jaloers op de ander: Tomasso op Teresa, Bern op Nicola, Nicola op Bern, Teresa op Violalibera. Of zelfs over verraad: want wie heeft nou niet de ander verraden, op welke manier dan ook, op enig moment?
Het boek is dik genoeg en levert voldoende stof om al die onderwerpen uitgebreid en met een kritische blik te analyseren. En dat is dan ook gelijk de manco voor mij. Die kritische, analytische blik is makkelijk te werpen want ik voel me totaal niet betrokken: alle personages en gebeurtenissen zijn op een koele afstandelijke manier weergegeven. Het helpt natuurlijk ook niet dat ik de meeste personages niet bepaald sympathiek vind maar de schrijfstijl bevordert dat ook niet.

Je krijgt het verhaal tot je, voornamelijk via Teresa, en haar beeld is gekleurd door haar jeugdigheid en naiviteit, en vooral haar obsessie met Bern. Maar zij geeft je tenminste haar persoonlijke indruk van de mensen om haar heen en haar belevenissen in de zomer in Speziale, Puglia. Maar na verloop van tijd wordt dat persoonlijke verhaal vervangen door een beschrijvende stijl. Samen met Teresa ontdek je wat er is gebeurd in de periode dat zij géén deel uitmaakte van het leven in Puglia, je hoort over de lotgevallen van Bern, Nicola en Tomassao. De hiaten worden ingevuld en heel veel puzzelstukjes worden op hun plaats gelegd. Het maakt alles meer duidelijk, meer compleet maar het roept bij mij geen emotie op, het zorgt niet voor verbinding met wie dan ook. Ik vind, zoals eerder gezegd, eigenlijk geen van de personages echt sympatiek. Natuurlijk heeft ieder mens zijn lichte en donkere kanten, zoals Cesare zegt, maar als je de gevoelswereld en beweegredenen van iemand kent, ontstaat er veelal begrip voor die donkere kant en de niet-altijd- makkelijk-te-begrijpen-beslissingen. Maar voor mij blijft dat in dit boek uit.