Een heerlijke dystopian

Dit boek speelt zich af in een niet toekomst die nog niet eens zo heel ver weg is, namelijk in de jaren 2060. Een terroristische groep verzet zich tegen de regering en de regering heeft een zero tolerance beleid. Iedereen die een beetje scheef loopt wordt meegenomen. Criminelen en terroristen van 16 jaar of jonger worden niet in jeugdgevangenissen of jeugdzorg geplaatst, maar worden gewist. De huidige regering in de UK is namelijk van mening dat deze jongeren nog een tweede kans verdienen. Als je Gewist bent, ben je een blanco blad, en tabla rasa. Je hebt geen naam, geen persoonlijkheid. Je hebt alleen je lijf, die alles weer moet leren. Van lopen tot praten, van naar de wc gaan tot schrijven.

Je krijgt een nieuwe naam, een nieuw gezin en een levo. De levo is een soort van armband die je gemoedstoestand meet. Als je negatieve emoties ervaart zoals verdriet, woede of wanhoop, zakt de teller van 10 (perfect) naar beneden. Komt de teller op 2, word je in een coma gebracht door dit apparaat. Ga je nog lager, dan sterf je. Je hebt immers je tweede kans gekregen, dus er is geen ruimte voor deze emoties. Je moet blij zijn, je aan je contract houden dat je tekent zodra je wordt ”vrijgelaten” (hou je aan de regels, loop niet uit de pas, stel geen vragen, wees niet rebels, etc.) en respect hebben voor je nieuwe Ouders en leraren. Doe je dit niet, is het voorbij.

Kyla is echter anders. Waarom kan Kyla boos worden zonder dat haar levo daalt, maar zakt haar level gigantisch wanneer ze verdrietig is? En ze houdt van haar nieuwe ouders, maar er is toch iets vreemds. Mam doet afstandelijk maar heeft zelf een verhaal en Pap doet erg aardig, maar hij verzwijgt iets. En waar kent zij Ben, een jongen die bij haar op school zit van? En de dromen die Kyla heeft zijn zo levensecht, het lijken wel herinneringen. Alleen kan Kyla geen herinneringen meer hebben…

Oke, dit is voor het eerst dat ik ga zeggen dat ik een vlak personage tof vind. Kyla is zo plat als een plank in het eerste deel van het verhaal met wat pieken tussendoor. Wat natuurlijk hartstikke logisch is, omdat zij totaal geen persoonlijkheid heeft. Kyla maakt grove inschattingsfouten (een kenmerk van een Gewiste is dat zij sociale interacties niet kunnen inschatten op positief of negatief) waardoor ze een paar keer letterlijk op haar gezicht gaat. Naar mate het verhaal vordert, merk je hoe Kyla langzaam veranderd, mensen en situaties steeds iets beter kan inschatten en vooral dat ze gaat nádenken. Er gebeuren dingen in Kyla’s omgeving die niet kloppen en waar de overheid opdracht toe geeft, en waar haar moeder meer over lijkt te weten.

Het is bovendien erg knap hoe Teri even een best realistische (politieke) geschiedenis tot leven heeft weten te brengen. Deze geschiedenis is gebaseerd op de gevolgen van de Brexit die er aan zit te komen, en de toekomst die Teri beschrijft is een toekomst die ik niet eens heel onwaarschijnlijk vind. De technologie gaat steeds verder en sneller, dus ik zie dit over een jaar of 40 best gebeuren. En dat is wat dit verhaal zo pakkend maakt; de wereld zoals deze nu is was de basis voor het verhaal van Gewist. Brexit, terrorisme, jonge criminelen, het is iets wat in deze tijd heel erg speelt.

Wat voor mij wel een minpuntje was, is dat het na een poosje een beetje langdradig wordt. Kyla is op dat moment alle puzzelstukjes aan het verzamelen, maar er gebeurt niet zo veel. Maar, daarna vlieg je naar het einde en baal je dat je deel twee niet in de kast hebt staan!

Kortom: ik vind dit toch één van de beste dystopieën die ik heb gelezen. Het is een toekomst die niet ondenkbaar is, waardoor dit boek pakkend, meeslepend, intrigerend en een tikkie beangstigend is.