Lief en leed in een Europees gezelschap

Villa des Roses, het debuut van Willem Elsschot, is het geestige en bij vlagen aangrijpende verhaal van de onderlinge verhoudingen in een vroeg-twintigste-eeuws Parijs pension. In dit pand dat vergane glorie uitademt (geen rozen meer in de tuin, maar wel scharrelkippen) maken we kennis met de uitgekookte maar ook teerhartige pensionhoudster Mme Brulot, haar kleurloze man, de internationale gasten en de twee dienstmeisjes. Er ontstaat een grote maar hopeloze liefde, een van de gasten maakt een eind aan zijn leven, er wordt gefeest en er wordt een moord gepleegd….

In een voor die tijd opvallend nuchter en doeltreffend proza, met hier en daar een ironische of mogelijk cynische ondertoon, beschrijft Elsschot de gebeurtenissen in chronologische volgorde. Een thema dat vaak terugkomt is bedrog in allerlei vormen, van onschuldig tot schokkend. De meeste personages worden alleen schetsmatig aangeduid, maar tegen deze diverse achtergrond zijn er een aantal personages en gebeurtenissen die nader worden uitgewerkt. Met name de eenzame weduwe Louise die tegen beter weten in op zoek is naar een beetje nieuw geluk in haar leven, wordt zo zorgvuldig beschreven dat je met haar kunt meevoelen. De vlotte schrijfstijl en de veelzeggende dialogen maken dat het boek verrassend eigentijds aandoet. Stap voor stap nadert het verhaal zijn onontkoombare ontgoochelende einde.

Door die bondige stijl van schrijven en door de humor die vaak op onverwachte momenten opduikt is het boek heel toegankelijk. Het nodigt uit om meer van Elsschot te gaan lezen. Ik las dit mooi uitgevoerde boek met een nawoord door Eric Rinckhout in het kader van een heel prettige leesclub, die nog verder heeft bijgedragen aan de waardering voor dit boek.