Leven in de communistische heilstaat

Het boek beschrijft het leven van de verteller Dani en zijn vrienden Igor en Pavel. Deze jonge mensen groeien op in het Sovjet-Russische tijdperk tussen 1971 en 1994. Oekraïne was tot 1989 een deelrepubliek van de USSR. Het boek geeft een boeiende beschrijving van deze jongens in een maatschappij die wordt gekenmerkt door verwaarlozing, corruptie, verveling en armoede. Het begrip communisme wordt in het boek echter niet gebruikt, maar wel de socialistische heilstaat. De beschrijvingen in het boek zijn op dermate wijze vormgegeven dat er een goede balans is tussen de kern van het verhaal en de sfeerbeschrijvingen er om heen.
De kern van het verhaal bestaat uit de notie dat er in deze maatschappij niet veel anders op zit dan je leven te leiden zoals dat door de staat mogelijk en onmogelijk wordt gemaakt. Het arbeidersproletariaat vormt het bestaansrecht van de staat. Of de arbeiders het daar al of niet mee eens zijn doet niet ter zake. Van belang is dat iedereen in dit toneelstuk gelooft en daar zijn rol in speelt. De titel van het boek slaat dan ook op het niet zichtbaar zijn van de vele facetten die aan het leven van een individu vast kleven.
Een leuke scene op school speelt zich af als de onderwijzeres aan Igor vraagt hoeveel 8 x 16 is. Igor weet na lang nadenken het getal 34 te noemen. Voor dit foute antwoord wordt Igor gestraft en vervolgens wordt dezelfde vraag aan de slimme Pavel gesteld. Deze jongen antwoordt ook dat het antwoord 34 is, zodat uiteindelijk ook de onderwijzeres dit maar moet accepteren.
Veel humor zit er verder niet in het boek, of het moeten de werkzaamheden in de lampenfabriek zijn. Dani en Igor komen op deze fabriek, die niet ver van hun geboortedorp staat, te werken.
Geen van de werknemers in deze fabriek is geïnteresseerd in de produktie van lampen, maar er is wel veel druk om er zoveel mogelijk te produceren. Dit ontlokt de grapjes over allerlei voorwerpen waarover dan pseudo-verbaasd gedaan wordt waarom er nog geen lamp van is gemaakt. De omstandigheden in de fabriek zijn mensonwaardig en gevaarlijk.
Het produceren van lampen kan best heel nuttig zijn, maar de wijze waarop dit hier gedaan moet worden ontneemt de fabrieksarbeiders elke motivatie.
Na de Tsjernobylramp moet o.a. de woonplaats van Dani ontruimd worden. Hij krijgt daarop werk als afwasser in het Continental hotel in Kiev.
Frank Nellen weet zonder veel omhaal en zonder expliciete benoemingen de Tsjernobylramp in het verhaal op te nemen. Ook de ineenstorting van het Sovjetrijk wordt beschreven middels een publieke redevoering in de universiteitsbibliotheek van Kiev door de inmiddels wijs geworden Pavel.
Het boek eindigt met een zoektocht van Dani naar zijn vroegere vriend Pavel. Ook deze zoektocht is zeer beeldend beschreven.
Frank Nellen heeft veel onderzoek gedaan naar de geschiedenis van Oekraïne. Deze geschiedenis is behoorlijk complex omdat het land lang onder Russisch Sovjetbestuur heeft gestaan, in de 40-ger jaren door de nazis bezet ("bevrijd") is geweest, vervolgens weer onder Sovjetbestuur kwam en na 1989 zijn eigen ontwikkeling moest zien vorm te geven.
De sfeerbeschrijvingen in het boek zijn goed op maat, zonder tempoverlies of langdradige uitweidingen..
Het perspectief van de verteller wijzigt ook niet tijdens het lezen waardoor het gemakkelijk leest.
Wel worden er af en toe geografisch en qua tijd wat sprongen gemaakt, maar die maken het verhaal zelfs wat boeiender.