Veelbelovend begin van epische Fantasy/Western reeks

'De man in het zwart vluchtte door de woestijn en de scherpschutter volgde hem.'  

Het is een van de bekendste openingszinnen die er is, en het duidt de start aan van het eerste deel van de bekende 'Donkere Toren' serie van Stephen King. Het boek is opgedeeld in vijf kortere verhalen, die elk apart werden gepubliceerd in The Magazine of Fantasy and Science Fiction voordat ze in 1982 voor het eerst werden gebundeld in boekvorm. Dit is echter de herschreven versie van 2003, waarin ook een proloog is toegevoegd.  

Deze herziene versie begint met een voorwoord van King over het schrijfproces van zijn serie en waarom hij dit eerste deel heeft herschreven. Daarna volgt er een proloog dat de vorm heeft van een kort verhaal met eigen hoofdstukken – een interessant verhaaltje, waar de lezer voor het eerst in de haast absurdistische, westernachtige Al-Wereld van het boek wordt gedompeld. Het is meteen duidelijk dat dit een boek is waar je je aandacht goed bij moet houden, omdat er anders heel wat aan je voorbij kan gaan zonder je echt begrijpt wat je zojuist hebt gelezen.  

De scherpschutter stelt de lezer voor aan de grimmige scherpschutter Roland van Gilead; de laatste van zijn soort. Hij jaagt op de man in het zwart, een duivels figuur dat ook zijn opwachting maakt in andere werken van King. Roland heeft een traumatisch verleden waarvan in dit boek het tipje van de sluier wordt opgelicht en de man in het zwart schijnt daar een rol in hebben gespeeld. Aangespoord door wraak gaat Roland achter zijn vijand aan, maar de weg naar hem toe ligt vol met hindernissen. Het is ook nog maar de vraag wie van de twee nu eigenlijk de touwtjes in handen heeft. Echter, in het middelpunt van Rolands zoektocht – en tegelijkertijd ook het hele universum – staat de Donkere Toren die koste wat het kost in stand moet worden gehouden. De val van de Toren betekent het einde van de tijd en ruimte die we nu kennen en dat is precies waar de man in het zwart op uit lijkt te zijn.  

Al snel volgen de surrealistische elementen elkaar op; zo wordt, onder andere, in een klein dorpje het liedje Hey Jude van The Beatles gespeeld op de piano. De Al-Wereld van Roland lijkt parallel te staan aan die van ons, wat nog duidelijker wordt wanneer Roland een verwarde jongen uit New York genaamd Jake Chambers tegenkomt. Roland begrijpt niet veel van wat Jake zegt en andersom is hetzelfde het geval, maar algauw blijkt dat ze verbonden zijn aan elkaar. Hun relatie geeft wat meer menselijkheid aan Roland, die voorheen grotendeels stoïcijns en melancholiek overkwam.  

De surrealistische en bijna absurdistische elementen in het boek zorgen voor een unieke, mysterieuze wereld. Het nodigt uit om er met een speculatieve, open blik naar te kijken. De Al-Wereld is een wereld die bekend aanvoelt, maar aan de andere kant ook helemaal niet. Deze herziene versie van King is volgens hemzelf gemakkelijker te lezen en hij lijkt in zijn opzet geslaagd te zijn. Wel is je volledige aandacht vereist om alles goed te kunnen begrijpen. De vertaling van Hugo Timmerman en Hugo Kuipers leest ook prettig en is trouw aan de aparte stijl van het boek zonder het ingewikkelder te maken dan dat het is.

Dit is nog maar het eerste deel van een lange reeks, maar als de reis door de boeken heen net zo interessant en plezierig is als in dit deel ligt er nog veel moois te wachten in het verschiet.