Een indrukwekkend verslag

Passendale is geschreven door Eerste Wereldoorlog-historicus Nick Lloyd. Lloyd doceert Defence Studies aan King’s College in Londen en schreef eerder al drie andere boeken over de Eerste Wereldoorlog. Dit boek bevat kaarten, een glossarium en een extensieve bibliografie en notenlijst. De tekst wordt verder driemaal onderbroken door een reeks zwart/wit foto’s met beschrijving die de passages die vooraf gingen illustreren.  

'Dit boek is op een bredere collectie bronnenmateriaal gebaseerd dan alle eerdere werken over Passendale, zoals persoonlijke verslagen, brieven, memoires, officiële rapporten en oorlogsdagboeken van beide partijen.'  

Zowel de kracht als de zwakte van Passendale is te vinden in bovengenoemde uitgebreide bronnenmateriaal. Aan de ene kant zorgen de vele bronnen ervoor dat er een zo duidelijk mogelijk beeld wordt geschetst van de aanloop naar de gebeurtenissen bij Passendale. Stukje bij beetje wordt duidelijk welke factoren er allemaal een rol hebben gespeeld in de uiteindelijke slachtpartij bij het Vlaams dorpje. Een onthutsend feit is dat de Britten de Slag bij Passendale gewoon hadden kunnen winnen als ze de juiste beslissingen hadden genomen. Verder wordt er een genuanceerde blik geworpen op de gebeurtenissen: zowel de beleving van de Britten als de Duitsers wordt onder de loep genomen en er zijn talrijke quotes en memoires van beide kanten gebruikt voor dit boek. Deze persoonlijke verslagen zijn het hart van het boek en zorgen voor emotie in de verder objectieve tekst van de schrijver.  

Aan de andere kant zorgt de lange bronnenlijst ervoor dat het boek vol met details zit die je als lezer nauwelijks kan bijhouden. Er wordt veel met namen, afkortingen en termen gegooid die enerzijds worden uitgelegd in de tekst of anderzijds terug kunnen worden gevonden in het glossarium. Dit zorgt ervoor dat je regelmatig moet terugbladeren. Als lezer moet je je aandacht er goed bijhouden, want anders zal je merken dat je zojuist een bladzijde hebt gelezen zonder de inhoud goed te hebben begrepen. Lezers die niet heel bekend zijn met de specifiekere details van de Eerste Wereldoorlog zullen verdrinken in de informatie die aan hen wordt gegeven. Het boek lijkt alleen geschikt te zijn voor andere historici, zowel amateurs als professionelen, en onderzoekers. In de tekst worden voetnoten gebruikt die terug te vinden zijn in de ‘Noten’ achterin het boek. Voor onderzoekers is dit boek daardoor heel handig om betrouwbare bronnen te vinden.  

Ondanks de extensieve details en het feit dat je onverdeelde aandacht is vereist, is het boek van inleiding tot epiloog een indrukwekkend verslag met een duidelijke opbouw. De expertise van Lloyd en zijn gebruikte bronnen zorgen voor een boek dat je een volledig voelend inzicht geeft in de gebeurtenissen en de mensen die betrokken waren bij de Slag bij Passandale – of dit nu een hoge officier is met een gedoemde tactiek of een doodgewone Britse of Duitse soldaat, gevangen in een nutteloze Slag in een nutteloze oorlog.  

Passendale is een indrukwekkend en uitgebreid boek waarin veel aandacht en werk is gestoken. De bewering dat dit boek het meest uitgebreide verslag is van de Slag bij Passendale en de aanloop daarna toe lijkt juist te zijn, maar het zorgt er tegelijkertijd voor dat het vol met details zit en ongeschikt is voor lezers die nieuw zijn met de genoemde gebeurtenissen en de Eerste Wereldoorlog in zijn geheel. Aan de andere kant is het wel geschikt als onderzoeksmateriaal en voor historici die dieper in de gebeurtenissen van Passendale willen duiken. Verder zorgt het boek voor een intensieve en uniek genuanceerde blik op één van de vele Slagen van de Eerste Wereldoorlog.