Eindeloze gesprekken

Jane Austen weet het leven in een kleine gemeenschap knap neer te zetten. Emma is een boeiend maar ook irritant personage: ze denkt alles te weten en meent anderen te kunnen sturen, terwijl ze zichzelf nauwelijks begrijpt. Juist daardoor blijft ze interessant, maar de gesprekken die ze voert met haar omgeving vond ik soms eindeloos — iedereen lijkt om elkaar heen te draaien in beleefde woorden en halve bedoelingen.

Toch merk je in die traagheid ook het vakmanschap van de schrijfster: in de manier waarop ze via roddel, stiltes en kleine misverstanden laat zien hoe mensen elkaar vormen en vervormen. Uiteindelijk groeit Emma juist door haar eigen vergissingen, en dat maakt het slot van het boek overtuigend.

Het blijft een verfijnde roman, maar wel eentje waarin je, in de huidige tijd, geduld moet hebben om de subtiele veranderingen te kunnen waarderen.