Von Schirach: meester van het korte verhaal

Schirach, Ferdinand von - Straf
Uitgeverij de Arbeiderspers, 200 pagina’s
Vertaald door Marion Hardoar


Heel irritant is de stickervormige mededeling op de voorkant van dit boek: “Van de wereldberoemde schrijver van Misdaden en Schuld”. Goed, ik kijk er maar overheen. Het eerste verhaal De lekenrechter laat meteen de von Schirach zien die ik uit andere boeken van zijn hand ken, Koffie en sigaretten en Namiddagen. In korte fragmentarische schetsen wordt een persoon geschilderd die de hoofdrol in zo’n verhaal speelt. En bijna altijd is de plotontwikkeling verrassend ook al voel je die vaak wel aankomen.

Von Schirach werkte jarenlang als strafrechtadvocaat en in deze bundel korte verhalen put hij uit die enorme ervaring. Hij moet de nodige bizarre uitingen van menselijk gedrag hebben meegemaakt en wij doen er ons voordeel mee omdat de schrijver als geen ander in staat is al die merkwaardige ontwikkelingen in literatuur te gieten. Dit is de condition humaine anno nu. Het zijn stuk voor stuk kommervolle geschiedenissen. En ze worden in precies de juiste hoeveelheid woorden verteld, ze ontroeren. Zoals bijvoorbeeld het verhaal Lydia, over een man die een sekspop koopt. Maar even zo vaak blijkt wraak het motief en vergelding komt in vele gedaanten.

Hoe het ook zij, elk verhaal stemt tot nadenken. Het is alsof we geen enkele invloed hebben op het leven dat we leiden, ons lot zal en moet ons overkomen. In het laatste verhaal overpeinst een vriend die er op het moment suprème niet was voor zijn vertwijfelde echtgenote: “Misschien heb je gelijk en bestaat er geen misdaad en geen schuld… maar er bestaat wel een straf”.

Ook al bestaat deze bundel uit losse verhalen, je beoordeelt het boek toch als een geheel. Von Schirach weet hoe hij verhalen moet vertellen en Marion Hardoar, die ook zijn vorige boeken zeer adequaat vertaalde, deed dat ook dit keer. Ik heb ervan genoten.

Enno Nuy
Oktober 2025