Actuele aanklacht in een literair jasje

Na verschillende prijzen voor haar eerste twee boeken en na een flinke oplage van Honolulu King (2015) publiceert schrijfster en journaliste Anne-Gine Goemans (1971) haar vierde boek: Holy Trientje (2019). Met de beginzin ‘In mei 1976 waren Tante Trientje en ik wereldnieuws’ (2019: 15) neemt de roman je mee naar alle gevaren en gevolgen van kernwapens. Deel 1 van de roman zet dit uiteen met behulp van verschillende personages en in deel 2 komen zij samen om een aanval te plannen op een nucleair complex. Hoe komen deze mensen samen en hoe verloopt deze bestorming?

In het eerste deel van de roman leer je uitgebreid de belangrijkste personages kennen: Regina, Yoshida, Hansje en Bonnie. Als het onderwerp ‘kernwapens’ de spin is, dan zijn deze personages en hun verhalen het web dat hier omheen gesponnen is. Je krijgt beetje bij beetje door wat hun relatie is met het onderwerp en hoe dit hun leven beïnvloedt. Zo lees je over bewoners rondom de kerncentrale Fukushima en op de Marshalleilanden waar de roman op subtiele wijze de schokkende gevolgen weergeeft van straling zowel op het land als de mensen: “Mijn oma kreeg drie miskramen voordat mijn moeder werd geboren. […] Het eerste kind had geen botten, ogen en oren. We noemden ze jellyfish baby’s, ze lijken meer op kwallen dan op mensen.” (2019: 209). Een nadeel van deze uitvoerige kennismaking met de personages is dat het wat lang duurt voordat de echte actie (de bestorming) komt.

Naast de discussie omtrent kernwapens, verwerkt Goemans andere actuele thema’s in deze roman waaronder feminisme, de MeToo-beweging, onbetrouwbare overheden, en heeft ze aandacht voor (talige) cultuurverschillen: “De klanken en intonatie [van het Nederlands] zijn nuchter, zonder al te veel opsmuk en emoties. Ook lijkt niemand zich hier iets aan te trekken van een correcte aanspreekwijze. Ouders praten op dezelfde toon tegen hun kind als tegen elkaar […] Japanners moeten de uitspraak van een woord, de intonatie van de stem en de bijbehorende mimiek perfect beheersen. Dat heeft allemaal met status en respect te maken.” (2019: 224). Natuurlijk zijn deze onderwerpen heftig en indrukwekkend, maar door Regina’s demente vader Bertus weet Goemans ook humor te verwerken in de roman. Regelmatig moest ik hardop lachen om deze man, maar ergens in mijn achterhoofd weet ik ook dat zijn gedrag schrijnend en meelijwekkend is. Toch ervoer ik deze afwisseling als prettig, het gaf even lucht.

Ten slotte blijkt de auteur niet alleen een stevig, logisch opgebouwd verhaal te kunnen vertellen, ze verwerkt er regelmatig mooie beeldspraak in zoals “We zaten regelmatig in het zand waarop golfjes de vormen van vissenschubben hadden getekend […]” (2019: 171) of “Het landschap vertoont zelfs gelijkenissen met zijn geboortestreek in Fukushima, met als groot verschil dat hier het ventiel lijkt losgedraaid, waardoor de bergen verdwenen zijn.” (2019: 291). Na 414 pagina’s te hebben gelezen is mijn interesse gewekt en hoop ik dat deze roman anderen wakker schudt en de discussie omtrent een kernwapenwedloop aanwakkert.