Biografie van een luchthaven

Ik heb al meerdere boeken over luchtvaart gelezen, meestal biografieën van pioniers in het vliegwezen. Toen dit boek uitkwam was mijn aandacht onmiddellijk gewekt. De omslag van het boek sprak me direct aan: heerlijk terug gaan in de tijd van het begin van de luchtvaart. De tijd waarin het vliegen toch iets meer charme had dan in de huidige tijd.

Ik heb het boek met heel veel plezier gelezen. Het is een a-typisch 'geschiedenisboek'. Het is veeleer een prachtige biografie vol kleine anekdotes en verhalen van mensen. Verhalen die je achteraf bij blijven, die de geschiedenis van Schiphol vele gezichten geeft (letterlijk en figuurlijk). Je kijkt voortaan met een andere blik naar deze luchthaven.

Het boek bestaat uit twee delen. Het eerste deel is de biografie van de luchthaven zelf. Je leest er waarom precies daar de nationale luchthaven van Nederland ligt, hoe vooruitziend en vooruitstrevend Schiphol was waardoor het de modernste luchthaven was in z'n tijd.
Het boek belicht ook hoe landbouw en een luchthaven veel beter samen gaan dan woonbouw en een luchthaven. Je krijgt een inkijk waarom de landbouw niet zo hevig protesteerde tegen de uitbreiding (zoals je geneigd zou zijn te denken). Het protest bij de woonbouw nam pas toe naarmate de vliegtuigen groter werden en vooral meer geluid produceerden. Maar lange tijd was men net trots op deze moderne luchthaven.
Het eerste deel leest als een trein, mooi verhalend. Het is geen droge opsomming van feiten. Integendeel, de diverse persoonlijke verhalen van landbouwfamilies maken het boek waardevol en persoonlijker.

Het tweede deel behandelt vooral het vraagstuk van de geluidshinder sinds de jaren '60 en de luchtvervuiling en de verspilling van energie sinds de jaren '90. Aangezien de luchtvaart verbieden onmogelijk is, moet er naar compromissen gezocht worden tussen economie en de uitbanning van lawaai-overlast en milieu-overlast. Alles draait sindsdien om het bepalen van een geluidsgrens en milieugrens.
Dit heeft uiteindelijk geleid tot een moeras van bureaucratie met veel te veel organisaties die allemaal tegengestelde belangen verdedigen zodat men komt vast te zitten in interpretatieverschillen van definities, cijfers en meetmethoden. Het leidt tot besluiteloosheid en frustraties bij elke partij.
Uiteindelijk ontstaat er een trend waarbij Schiphol kop van Jut dient voor de luchtvaartsector: overlast van het geluid, de CO2-uitstoot, de beprijzing en de vervuiling van de lucht met fijn stof. De luchtvaartmaatschappijen krijgen het minder hard te verduren. Schiphol valt immers onder het Nederlands bestuur. Dat maakt het iets makkelijker om te beïnvloeden ten opzichte van de luchtvaartmaatschappijen die onder de regels van Europa vallen.
Toch scoort Schiphol wereldwijd al jaren hoog in de lijstjes van 'beste' luchthavens, omwille van de spectaculaire eenvoud van het ontwerp van de luchthaven waarbij men altijd uitging van de beleving van de passagiers. De focus lag dus steeds op veel daglicht en een goede akoestiek. Rust en orde.
Het tweede deel biedt dus een uitgebreide maar duidelijke analyse van de positieve en de negatieve aspecten van Schiphol. Daardoor is het tweede deel minder verhalend. Het wil vooral aantonen dat het geen zwart-wit verhaal is.

Het boek heeft niet als doel een oplossing te bieden. Daarvoor is de problematiek te complex. Zoveel mensen zijn immers betrokken partij. Waar de één zijn brood er mee verdient (economische belangen), ondervindt een ander vooral hinder (geluidshinder en milieu-effecten). Maar dan heb je ook nog heel wat mensen die er plezier aan beleven, ofwel onrechtstreeks (drang om te wereld te verkennen, te reizen) ofwel rechtstreeks (passie voor vliegen).
En zoals altijd geldt: je kan nooit iedereen tevreden stellen. Iedereen bekijkt het vooral vanuit z'n eigen standpunt.

Bijzonder blij dat ik dit boek aan mijn bibliotheek kan toevoegen!

Lees meer op https://ingeschrijft.com