Een soap avant-la-lettre

Net als in een soap is in Oorlog en Vrede een overzichtelijk aantal personages verstrikt in een kluwe van intriges. Een vijftal families kruist voortdurend elkaars pad. Zonen en dochters worden verliefd, trouwen en scheiden.

Maar Tolstoj wil meer dan een verhaal, hij wil eigenlijk te veel. Hij wil vertellen en beleren, hij wil grootse panorama's schilderen en de kleine geheimen van de ziel blootleggen. Hij wil een wijsgerig-historisch debat uitvechten en een filosofie van het leven uiteenzetten.

Maar wat Tolstoj vooral wil meegeven is dat de geschiedenis niet door zogeheten 'grote persoonlijkheden' wordt gemaakt, maar door de alledaagse strevingen van gewone mensen. Zelfs oorlogen worden niet door generaals gemaakt maar door de kleine luiden op het slagveld.  De historische werkelijkheid van de campagnes van 1805 en 1812 en de veldslagen bij Austerlitz en Borodino zijn van pleisterplaats naar bloedbad op de voet te volgen. Zij zijn weergaloos beschreven.

Oorlog en vrede is bij nader inzien eerder een psychologische roman dan een louter historische, de onderlinge verstandhoudingen van de personages zijn eigenlijk veel belangwekkender dan die veldslagen.