Een zeer geslaagde mengeling van fictie en werkelijkheid

Met veel nieuwsgierigheid begonnen aan dit boek. Het lijkt in eerste instantie (alleen) een roman gebaseerd op de Finse Vrijheidsoorlog die daar plaatsvond in 1918 (ook wel Burgeroorlog) en de Winteroorlog in 1940. Dit alles door de ogen van Finse boer Edvard Haga die in beide conflicten gediend heeft. Schrijver Lankamp heeft een mooie pen en weet treffend het tijdsbeeld en de landschappen te omschrijven waardoor het voelt of je ook werkelijk meekijkt met Edvard en zijn familie. Knap gedaan.

Maar dan wordt het verhaal opeens onderbroken door de auteur. Eigenlijk start hier zijn uiteenzetting hoe hij tot deze roman is gekomen en waarom hij voor de romanvorm heeft gekozen en niet een puur op feiten berustend historisch boek heeft geschreven, terwijl hij een afgestudeerd historicus is. Edvard blijkt zijn overgrootvader te zijn en via zijn oma (een dochter van Edvard) wordt hij al van jongs af aan geïntrigeerd door zijn familiegeschiedenis. Van alle flarden die hij opvangt van zijn oma maar ook van zijn vader en ooms en andere familie krijgt hij een beeld van zijn familie in Finland en hoe zij leefden. Vanwege zijn fascinatie voor geweld (waarom kiest een mens hier voor en wat zijn de gevolgen) komt hij vanzelf uit bij Edvard die in twee oorlogen gediend heeft.

Vervolgens gaat de roman weer verder, en die leest als een trein. Lankamp breekt op meerdere punten in met interessante informatie over de uitgebreide studie die hij heeft verricht naar de Finse geschiedenis zoals die vooral in de eerste helft van de 20e eeuw heeft plaatsgevonden en de reis die hem naar het Finland van zijn voorouders brengt. Maar bovenal hoe hij tot het besluit kwam om dit boek uiteindelijk in romanvorm te gieten daarbij wel rekening houdend met de historische feiten:
"Ik streefde nooit naar een precieze historische studie. Zo'n boek zou me te terughoudend worden, te onzeker, te zeer beïnvloed door de methodische schroom die een goede historicus hoort te betrachten. Het moest een experiment worden, een verhaal over hoe het had kunnen zijn en hoe het had kunnen gaan."
Een ander punt wat hem tegenhoudt om een historisch boek zonder plot te schrijven omschrijft hij hier heel mooi als:
"... de vraag in hoeverre de mensenkennis van de historicus kan worden geprojecteerd op mensen die in een totaal ander tijdvak leefden, die fundamenteel andere opvattingen hadden, die zelfs iets heel anders dachten te zien als ze naar de nachtelijke hemel keken."
Hier raakt hij ook eigenlijk het punt waarom hij moeite heeft met zijn studie en titel historicus op zich; hij is bovenal een verhalenverteller

Uiteindelijk kom je er als lezer achter dat de auteur zijn ene, heel belangrijke wens gerealiseerd heeft om onderdeel te zijn van het verleden en de wens om zich dat verleden toe te eigenen. Voor de lezer blijft er een heerlijk leesbare roman achter met daaromheen hoogst interessante achtergronden hoe deze roman tot stand is gekomen terwijl je ook een stuk , voor mij onbekende, Finse geschiedenis tot je neemt. Het is een gewaagde stap de roman een aantal keer te onderbreken in plaats van de verantwoording na het verhaal te laten plaatsvinden maar het stoort totaal niet en maakt het tot een uniek boek. Het klopt.

Zeer geslaagd debuut!