Tegelen Limburgse industrieplaats

Paul Seelen schreef eerder twee boeken over de bedrijven in Venlo en Tegelen onder de titel Gemak in Venlo en Gemak in Tegele. Fraai uitgegeven boeken met de bedrijfsgeschiedenissen in de negentiende en twintigste eeuw. Seelen laat in twee of drie bladzijden van elk bedrijf zien hoe de geschiedenis van deze (meestal) familiebedrijven verliep. Alles gelardeerd met foto’s van de eigenaren, reclame uitingen, producten en fabrieksgebouwen. Het derde boek over sigarenfabrieken in Tegelen is het laatste uitgekomen en gaat over zeventien fabrieken, niet eens alle sigarenfabriek in deze plaats. Sigaren maken is niet ingewikkeld en kinderrijke gezinnen leverden arbeidskrachten. De tabaksbladeren kwamen via de beurs in Amsterdam uit Nederlands Indië, Amerika of Nederland, waar de zogenaamde Nedertabak gekweekt werd, voorloper van de Nederwiet. De verslavende werking van de tabak zorgde voor trouwe klanten en de Duitse grens vlakbij voor aantrekkelijke prijsverschillen van arbeid, grondstoffen en sigaren die handig uitgebuit kon worden. Enige kartelvorming voor de oorlog en gelobby bij het rijk hielp de sigarenindustrie voor de tweede wereldoorlog aan lage invoerrechten, geringe accijns en een verbod op mechanisatie van de sigarenproductie. Het was de sigaret na de oorlog die een einde aan de industrie, waarna mechanisering en schaalvergroting de rest deden. Nu is er nog één sigarenfabriek met een of twee man personeel in Tegelen over. Het boeiende aan het rijk geïllustreerde boek van Paul Seelen is de beschrijving van de groei, bloei en neergang van midden- en kleinbedrijven in een kleine gemeente in de afgelopen eeuw. Alle sociaal economische fenomenen, zoals startende ondernemers, arbeidsconflicten, stakingen, welvaartsgroei, gastarbeid, concurrentie, kartels en neergang komen voorbij in dit boek over sigarenfabrieken.