Onnozele satire van een kleine geest

Ik moet toegeven dat ik de vertaling van La septième fonction du langage, zo niet reikhalzend, dan toch vol verwachting tegemoet zag. Een satirische sleutelroman met hoofdrollen weggelegd voor de kopstukken van de French Theory. Het klonk als te mooi om waar te zijn en dat was het dan ook. Barthes, Foucault, Derrida, Deleuze, Kristeva, Eco, Chomsky, Searle, Sollers, we vinden ze allemaal terug in de roman, maar Binet walst ze uit tot groteske karikaturen en gebruikt hun ideeen louter om lollig of bijdehand uit de hoek te komen. Foucault zit, al dan niet onder invloed van LSD in de darkroom, Eco is alleen geinteresseerd in een soort intellectuele Fight Club, Sollers verliest zijn ballen. Ik moest vooral denken aan een citaat van Eleanor Roosevelt: great minds discuss ideas, average minds discuss events, small minds discuss people.

De roman begint als Roland Barthes na een lunch met Mitterand, dan nog presidentskandidaat, wordt overreden door een bestelbus. Binet verzint vervolgens dat Barthes vermoord is, omdat hij kennis zou hebben van de zevende, performatieve functie van de taal, waarbij het uitspreken van een zin leidt tot een actie van de toehoorder (zeggen is doen). Om het manuscript van Barthes weer in goede handen te krijgen wordt de humeurige inspecteur Bayard ingeschakeld, die vergezeld door de semiologiedocent Simon Herzog, naar Bologna, de Verenigde Staten en Venetië reist. Maar omdat Binet zich klaarblijkelijk te intellectueel voelt voor het schrijven van een werkelijk spannende en meeslepende thriller (wat Umberto Eco wel goed afging met De naam van de roos), worden hun avonturen nooit meer dan een vlakke, vervelende farce. Als Binet dan ook nog eens pogingen doet de tragische realiteit van de bomaanslag op het treinstation Bologna en de moord door Althuser op zijn echtgenoten, te ‘overwoekeren’ met zijn futloze fictie, dan overschrijdt zijn kloteroman (jij zei het Laurent, niet ik) naar mijn idee de grens tussen wezenloos en smakeloos.