Robotisering, een beangstigende gedachte?

Bart-Jan Kazemier is in 2005 afgestudeerd aan de faculteit Applied Linguistics van de Rijksuniversiteit Groningen en in 2008 rondde hij zijn educatieve master af aan de Universiteit van Amsterdam. Na zijn studie heeft hij een aantal jaren gedoceerd in het internationale onderwijs en was hij een van de oprichters van This is Propaganda, een onderzoeksproject over de manier waarop media het nieuws overbrengen. Daarnaast heeft hij in 2014 zijn debuut als auteur gemaakt met de goed ontvangen thriller De man in het midden. Begin februari 2016 verscheen zijn tweede boek: Drone.

Ava Rodenburg is minister van Defensie in het kabinet Stahlman II. Een debat in de Kamer over de aanschaf van een nieuw type drone loopt niet zoals vooraf werd verwacht. De oppositie, maar ook een kamerlid van de coalitie, stemde tegen. Ava moet nu proberen de leider van de grootste oppositiepartij te overtuigen van het nut van de aanschaf. De minister-president geeft haar te kennen dat hij haar laat vallen als het project mislukt. Tegelijkertijd krijgt ze te horen dat voormalig commando Eliot Koler in het bezit is gekomen van een harddisk met gevoelige informatie. De MIVD gaat zijn sporen na en krijgt in beeld waar hij zich bevindt en bestempelt hem als een staatsvijand die uitgeschakeld moet worden. Maar Ava moet daarvoor wel haar toestemming geven. Het maken van deze beslissing wordt moeilijk voor haar.

Ondanks de actie in een van de eerste hoofdstukken van het boek duurt het even voor Drone je 'te pakken' krijgt. De oorzaak daarvan wordt mogelijk veroorzaakt door de nog onduidelijke rol die sommige personages lijken te hebben. Naarmate het verhaal vordert, begin je steeds meer te begrijpen wat hun aandeel daarin is, worden ze ook meer uitgewerkt en na het dichtslaan van het boek zijn alle tijdens het lezen ontstane vragen beantwoord. De twee verhaallijnen in het boek zijn verschillend van aard. Dat van Ava is vooral politiek getint en daardoor ogenschijnlijk het minst spannende van de twee. Toch moet deze verhaallijn niet onderschat worden, want het politieke steekspel is boeiend en intrigerend. Eliot's verhaal daarentegen heeft de meeste vaart, actie en spanning. Uiteindelijk vloeien beide verhalen, vanzelfsprekend kun je zeggen, in elkaar en ontstaat er een ontknoping die spannend en enigszins aangrijpend is. Maar ook een waarin het politieke machtsspelletje en de drang naar rechtvaardigheid het tegen elkaar opnemen.

Robotisering lijkt een ontwikkeling die niet tegen te houden valt. Robots en machines die de taken van de mens steeds meer overnemen. Bart-Jan Kazemier haakt hier in Drone op in door dit onbemande luchtvaartuig beslissingen te laten nemen die voorheen door de mens genomen werden. Of dit verstandig is, laat hij in het midden. Dat is aan de lezer om erover te oordelen. Wel maakt hij duidelijk dat de mens er in feite de verantwoording voor blijft dragen. Gelukkig maar, want sommige dingen aan de machine overlaten, is een beangstigende gedachte.

Drone heeft soms wat weg van een techno-thriller, maar is niets meer of minder dan een politieke thriller. De strijd om macht staat centraal en de diverse daaruit voortvloeiende intriges en ontwikkelingen geven het boek een on-Nederlands karakter. Met deze intelligente thriller kan Kazemier zich nu al meten met de top van de Nederlandse thrillerauteurs.