Schrijver, lezer, mens

De Ierse auteur Claire-Louise Bennett won verschillende prijzen met haar korte verhalenbundel Poel en haar verhalen werden onder andere gepubliceerd in The New York Times Magazine en literaire tijdschriften. Kassa 19 is haar debuutroman en verscheen in Nederlandse vertaling door Karina van Santen en Martine Vosmaer bij uitgeverij Koppernik. De roman staat op de shortlist voor de Europese Literatuurprijs.

Een schoolmeisje krabbelt verhalen achterin haar oefenschriften, wanneer deze schrijver in wording ouder wordt verandert de wereld in een plek waar in elk klein detail verhalen verscholen zitten. Stapels boeken van andere schrijvers kruisen haar leven en laten hun sporen achter, tegelijk blijven de door haar zelf geschapen personages haar gedachten achtervolgen.

In Kassa 19 leren we het naamloze hoofdpersonage niet van buitenaf kennen, maar door de keuze van het ik-perspectief enkel van binnenuit. Gedachten en herinneringen vormen het personage en de schrijfstijl van Bennett sluit hierbij aan. Een opeenvolging van zinnen en associaties, ogenschijnlijk zonder structuur of duidelijke bedoeling trekt aan de lezer voorbij.

De roman is een ode aan boeken en daarmee en boek over boeken maar meer dan dat. Het is een individuele beschrijving, bijna als in een memoir, maar tegelijkertijd stijgt het daar bovenuit en geeft het een universeel beeld van onze levens door middel van literatuur. Met veel verwijzingen naar levens van schrijvers en personages uit verhalen die het hoofdpersonage zelf verzint. Vrouwelijke schrijvers krijgen een bijzondere plek in het levensverhaal en daarmee in het boek.

‘Deze onwil om haar de eer te gunnen van een diepgeworteld vermogen om heel natuurlijk in een versplinterde gefragmenteerde stijl te schrijven die moeiteloos tussen registers wisselde, toont de valkuilen van kritiek die min of meer exclusief geschreven wordt vanuit het verheven perspectief van bekakte witte kerels die totaal geen benul hebben van de levenservaring van een arbeidersvrouw in de jaren zestig.’

De herinneringen doen op sommige momenten bijna nostalgisch aan. Terug naar een tijd waarin mensen nog konden verdwijnen. Iemand niet elke seconde van de dag wist waar je was of wat je deed, je niet steeds afgeleid werd en nog gewoon een hele dag in bed kon liggen lezen. Kassa 19 is een bijzonder portret van een schrijver en een lezer. Het zoomt in op de kleine geneugten én de problemen van een individu, die het individuele overstijgen.