Historisch oppervlakkig en storende schrijfstijl, verrassende plot

In 'over de grens' maken we kennis met het gezin Schönings. Hun verhaal is best een bijzonder verhaal. Van een moedige dochter tot een verloren vader, en broers met een hart van goud. Henni, de oudste dochter, smokkelt kort na de Tweede Wereldoorlog koffie. Haar vader verdient niet genoeg, en zij neemt de taak op zich om meer centjes in het latje te brengen. Alleen loopt dat allemaal net wat anders dan gedacht.

Toen ik dit boek op mijn 'te-lezen' lijstje zette, was ik gegrepen door het concept van Duitsland na de oorlog. Enkele jaren terug had ik namelijk een boek gelezen in deze setting, en dat vond ik een zeer aangrijpend verhaal. De moeizame periode voor de burgers, en hoe ernstig het voor sommige was, ervoer ik in dat boek zeer sterk.
Helaas was dat bij 'over de grens' wat minder. Ik had niet zo'n donker en negatief gevoel. Het was ook niet zo zeer gelinkt aan de Tweede Wereldoorlog. Hadden de jaartallen aangepast geweest, dan had het verhaal nog geklopt. Er zijn ook heel weinig elementen die duiden dat het verhaal in een andere tijd afspeelt. Het historische gaat hierdoor verloren.
Daarnaast wordt er vanaf het begin met het woord 'waargebeurd' gegooid. Gebaseerd op waargebeurde feiten, maar zonder een disclaimer dat het gaat om andere namen of dergelijke. Na enig opzoek werk kon ik niets vinden met de namen uit het boek. Ook met wat trefwoorden, wat zaken op te willen zoeken, kwam ik niet veel verder. Ik twijfel dus sterk of het verhaal wel waargebeurd is.
Historisch gezien is het daarom moeilijk om te bepalen of het verhaal correct is of niet. Er zijn weinig elementen die duiden op een specifieke tijd, er is online niets te vinden over een gelijkaardig verhaal en nergens in het boek zijn bronnen of verdere informatie vermeld. Dat zorgt er wel een beetje voor dat het verhaal niet meer zo geloofwaardig overkwam als voor ik begon met lezen.
Wel zijn er verschillende elementen die in die tijden relevant waren. Zoals weeshuizen en hun problematiek. Die zaken kloppen, maar zijn ook kwesties van vele decennia.

Het tweede punt waar ik over heen bleef vallen, was de schrijfstijl. Ik heb de schrijfstijl ronduit irritant ervaren. Heel chaotisch, geen structuur te vinden en vooral technieken die fout gebruikt worden. De opbouw naar een climax, heeft uiteindelijk geen climax maar gelijk een afzwakking. De flashbacks zijn heel fout in het verhaal geweven.
Wat mij al snel opviel was dat er een heleboel perspectieven werden gebruikt, en geen enkel hoofdstuk vermeldde duidelijk wie zijn perspectief aan het woord was. De auteur gaf ook geen duidelijke hints. Waardoor ik op vele momenten enorm verward was.
Een ander puntje dat mij oprecht liet zuchten, was de herhaling. Dit boek had tientallen pagina's korter kunnen zijn. Perspectief A schets een situatie, en een volgend hoofdstuk schets perspectief B diezelfde situatie en bijna net hetzelfde.
Personages werden ook gelinkt aan een type van vertellen. De ene was belevend, de ander eerder vertellend. Die afwisseling maakte het boek nog rommeliger en chaotischer. Dit zorgde er ook voor dat het boek op sommige stukken niet zo vlot las.

Ondanks dat deze twee elementen vrij grote spelers zijn in mijn beoordelen, moet ik toegeven dat de plot op zich heel fijn is. Hoewel de technieken fout werden gebruikt, zijn er toch een boel spannende momenten te ontdekken. Als lezer wil je graag weten hoe het afloopt en je bent ook bezig met het lot van de familie.
Vooral dat dorpsgevoel van vroeger werd heel mooi in het boek verwerkt. Een van de punten die een boek zoals dit zeker en vast vertrouwd laat aanvoelen. Ik vond het ook mooi om te zien hoe solidair de personages met elkaar waren en hoe ze onder het motto 'samen sterk' leefden.
Over die personages dan: het waren volle karakters. Zeer uniek voor een boek met zoveel perspectieven. Meestal blijven de personages heel oppervlakkig, maar dat is met dit boek absoluut niet het geval. De personages ontwikkelen zichzelf ook heel goed. Je ziet een duidelijke groei. Ik denk wel dat de vader een soort rode draad is door alle personages heen. Hun omslaande meningen, maar ook hun visies lijken telkens aan hem gelinkt te zijn.
De setting in dit boek is ook zeer goed uitgewerkt. Hoewel het niet dat historische laat zien, worden vooral landschappen en negatieve plekken heel duidelijk beschreven. Ook de sfeer rond bepaalde scenes wordt goed aangedikt, en past ook ideaal bij de situaties.

Op zich vond ik het een leuk boek. Het heeft me niet omver geblazen en ik denk dat er veel meer potentieel in de plot zit. Evenals voor de sterke personages, setting en sfeer is veel meer potentieel dan dit verhaal. Door de continue herhaling is de auteur veel ruimte verloren om dat historische kantje en die donkere wereld van Duitsland na Wereldoorlog II, wat meer diepgang te bieden. Op vlak van literaire technieken zou ik vooral willen concluderen: 'less is more'. De kakofonie aan verteltechnieken in dit boek is gewoon niet te harden.