Geestverruimende blik op het Christendom

Jeroen Windmeijer (1969) en Tjarko Evenboer (1983) zijn beiden geen onbekenden in boekenland. Windmeijer zette al vele historische thrillers als Het Pilgrim Fathers Complot, De stenen goden en De schaduw van Vermeer op zijn naam. Evenboer is vooral bekend als tekenaar en coauteur van de cartoon Evert Kwok. Samen brachten ze de religieus – historische thrillers Openbaring en Revolutie uit met hoofdpersonage professor Simon Ryevaar. Apotheose is het derde en daarmee het slotdeel van deze zogenaamde Ryevaar – trilogie.

Na de vorige twee spannende avonturen heeft Simon zijn rustige leven als professor religieuze antropologie aan de Universiteit van Leiden weer opgepakt. Zijn dochter Annabel is daar maar wat blij mee en Simons vriendin Nova, die in het verleden ook haar portie wel gekregen heeft als Simons sidekick, is alleen op reis in de Zuid-Amerikaanse jungle. Het is bijna zomervakantie als de politie een beroep doet op Simons expertise in religieuze symbolen. In Leiden en in het Duitse Stuttgart zijn twee restaurateurs van oude schilderijen vermoord. De overeenkomsten in beide zaken zijn dat de slachtoffers aan hetzelfde schilderij van Rembrandt hebben gewerkt en dat de moordenaar op hun voorhoofden hetzelfde symbool gekerfd heeft: een zonneteken met zeven punten. Simon zou Simon niet zijn als hij hier niet vol in zou duiken. Maar hij had er even niet op gerekend dat de moordenaar ook hem in het vizier zou krijgen en het is dan ook niet verrassend dat Simon, Annabel en Nova weer in gevaar komen. Op een zoektocht door Malta, Griekenland en Frankrijk weten ze drie geheimen rondom de apostel Paulus bloot te leggen waarmee ze de totale christelijke wereld op hun kop kunnen zetten.

Windmeijer en Evenboer zijn er wederom in geslaagd een spannend maar ook leerzaam verhaal te schrijven. De vele feiten en uiteenzettingen over de Bijbelse geschiedenis duiden op een grondig vooronderzoek en gebruik van hun eigen kennis; beide auteurs waren ooit overtuigd christen maar lieten hun geloof allebei los. Windmeijer studeerde voordat hij fulltime schrijver werd Culturele Antropologie en Sociologie der Niet-Westerse Samenlevingen en werd later leraar godsdienst en maatschappijleer op twee middelbare scholen. Evenboer schreef voor hij zijn geloof afzwoer een aantal boeken waarin hij het christendom nog verdedigde.
De stroom wetenswaardigheden is in dit boek soms wel wat veel, hierdoor raak je misschien een klein beetje de draad van het verhaal kwijt maar naarmate het boek vordert neemt ook de spanning weer toe. Het verhaal rondom de zoektocht naar een aantal perkamenten met de geheimen van Paulus worden afgewisseld met uiteenzettingen over de apostel zelf, gebaseerd op het Boek Handelingen uit de Bijbel. Daarnaast is het goed om te lezen dat er ook aandacht is voor mensen met psychische problemen. De moordenaar, een einzelgänger die tot ver in het boek anoniem blijft en als ‘de jongeman’ aangeduid wordt, blijkt een psychiatrische patiënt die waarschijnlijk lijdt aan wanen veroorzaakt door een ongeluk. Maar zelf is hij overtuigd van zijn goddelijke opdracht.

‘Maar hij – en hij alleen – kende de waarheid. Hij leidde niet aan wanen, hij was een ingewijde, kenner van de grootste geheimen. Groter dan de zogenaamde geheimen van die vervloekte orde... Het was de eenzame realiteit: gekken werden maar al te vaak voor profeten aangezien, maar nog veel vaker werden ware profeten voor gek versleten.’

Hoewel... naarmate zijn queeste vordert, en het aantal slachtoffers oploopt, begint ook hij ernstig te twijfelen. In een onverwachte plottwist komt de ware identiteit van de jongen aan het licht. En alsof deze verrassing nog niet genoeg is weten de auteurs ook nog te verbazen met hoe de apostel Paulus aan al zijn goddelijke wijsheden is gekomen door een nog groter, vierde geheim te onthullen. Om spoilers te voorkomen volstaat hier om alleen te melden dat er geestverruimende middelen in het spel bleken te zijn.
De auteurs geven in de Verantwoording aan het einde van het boek nog een duidelijke uitleg over wat feit en wat fictie is in dit verhaal en dat maakt het allemaal goed te behappen. Het blijft een ware kunst om religie en geschiedenis in een thrillervorm te gieten. Deze twee heren weten heel goed hoe dat moet.