Mooie ingrediënten, maar finesse in de uitwerking ontbreekt

Een recensie van het boek Jonathan De Achterblijvers van Inse Martin

Verwachting
Door Uitgeverij Luitingh-Sijthoff Amsterdam werd ik uitgenodigd om het boek Jonathan De Achterblijvers van Inse Martin te lezen en hierover een recensie te schrijven. Het onderwerp van het boek en de beknopte samenvatting op de achterflap sprak me erg aan. Dus ik ging hier heel graag mee aan de slag.

Het verhaal
Het boek gaat over de jonge AIVD’er ‘Jonathan’ die infiltreert in een extremistische groep ‘Hollands Front’ die een aanslag op Nederland wil plegen. Interessant hierbij is dat Jonathan en zijn voormalige baas Liv eigenlijk op een zijspoor zijn gezet omdat een eerdere undercoveractie volledig uit de hand is gelopen. Liv is tijdelijk op non-actief gesteld en Jonathan wordt veroordeeld tot saai kantoorwerk waarin hij een rapport moet schrijven over het opkomende anti-overheidssentiment in Nederland en de gevaren die dit mogelijk met zich meebrengt voor de nationale veiligheid. Maar als hij van Liv een tip krijgt over een mogelijk op handen zijnde aanslag gaat Jonathan samen met zijn collega en informatie-/computerexpert Kevin toch op onderzoek uit. Vanuit dit onderzoek krijgen we langzaamaan een beeld van waar deze dreiging vandaan komt en hoe deze dreiging samenhangt met gebeurtenissen die al veel eerder hebben plaatsgevonden.
We volgen in het boek namelijk niet alleen (het onderzoek van) Jonathan, maar ook Titus die in de jaren 50 door de Britse geheime dienst wordt geworven en in Groningen wordt gestationeerd om zich daar voor te bereiden op een mogelijke invasie van de Russen en om de opkomst van ‘het rode gevaar’ in de gaten houden op Nederlands grondgebied. We ontdekken in het boek langzaamaan hoe deze gebeurtenissen en het leven van Titus samenhangen met de actuele terreurdreiging.

Titel & Cover
De titel van de serie is Jonathan en de ondertitel van dit eerste deel is ‘De Achterblijvers’. De titel spreekt voor zich. De ondertitel verwijst enerzijds naar de geheime organisatie waar Titus onderdeel van uitmaakt ‘Stay behind’, omdat zij achter blijven om effectief verzet te plegen tegen de Russen mochten zij voet krijgen op West-Europees grondgebied. Anderzijds verwijst de Achterblijvers naar de regio Groningen en mensen in de samenleving die zich achtergesteld voelen wat weer een voedingsbodem is voor anti-overheidsdenken, voor demonstraties en voor terroristische organisaties en acties.
Op de cover zien we een schaduwportret van vermoedelijk AIVD-agent Jonathan en is de stad Groningen (o.a. zie ik de Martinitoren en het stadhuis op de Grote Markt) te herkennen waar een belangrijk deel van het verhaal zich afspeelt. Ik vind het een mooie cover. Op de cover wordt met een sticker ook nog verwezen naar aan podcast/audiothriller die samen met het boek is verschenen.

Beoordeling
Zoals gezegd had ik op basis van het onderwerp en de beknopte samenvatting op de achterflap hoge verwachtingen van het boek. Alle ingrediënten zijn immers aanwezig voor een spannende thriller. Hoewel ik het boek met veel plezier heb uitgelezen en nu benieuwd ben naar het vervolg van de serie en de podcast, is het eerste deel me toch ook een beetje tegengevallen.
Op de eerste plaats vind ik het boek met 270 pagina’s wat aan de korte kant en had ik het boek wel erg snel uitgelezen. Op de tweede plaats loopt het onderzoek naar en de infiltratie in de terroristische organisatie ogenschijnlijk wel erg snel en gemakkelijk. Ik had hierin wel op iets meer tegenslagen gehoopt en op iets meer spanning. Met name de rol van informatie-/computerexpert Kevin valt hierin op. Met het grootse gemak vindt hij zijn weg op het dark web, op discord fora en hack hij sites en systemen van normaliter goed beveiligde organisaties, om zo Jonathan te laten infiltreren in de extremistische organisatie. Het voelt op een gegeven moment ook wat ongeloofwaardig dat ze samen zo ver gaan in het helpen van de organisatie in de voorbereiding van de aanslag zonder dat ze precies weten wat ze hier mogelijk mee aanrichten of hoe ze het later nog kunnen stopzetten. Verder komen we uiteindelijk natuurlijk op het spoor van het brein achter de terroristische organisatie en aanslag en leren we hier wat haar motieven zijn. Ik vind het jammer dat we dit personage niet iets beter hebben gevolgd en beter hebben leren kennen, want nu blijven haar motieven een beetje hangen in algemeenheden en krijgen we geen we geen goed uitgewerkt en geloofwaardig persoonlijk motief voorgeschoteld.

Met dank aan uitgeverij Luitingh-Sijthoff Amsterdam voor het beschikbaar stellen van het recensie-exemplaar van dit boek. Naast dit boek is er ook een podcast/audiothriller verschenen rond dit verhaal. Zelf heb ik deze nog niet beluisterd en is dan ook geen onderdeel van bovenstaande recensie. Maar mocht je hier interesse in hebben. Deze is te beluisteren op www.lsamsterdam.nl/jonathan/.