Interessant en spannend

Circus op zee - Eveline Baar
Het circus blijft tot de verbeelding spreken. Het is een wereld die heel veel kinderen niet van binnen kennen, maar waar ze wel erg nieuwsgierig naar zijn. De magie van de grote tent die opeens buiten een dorp of stad staat, de wagens en de lichtjes, en altijd trekken ze weer door na een tijdje - naar de volgende plek.

Het circus is ontzettend veranderd de afgelopen decennia. En daarover gaat het nieuwste boek van Eveline Baar, die we al kenden van haar kinderboekendebuut De gouden ijscoupe. Net als dat eerste boek is dit ook weer een verhaal met een bijzondere historische kern, een waargebeurd verhaal met daaromheen verzonnen elementen.

Circus op zee gaat namelijk over circus Sarassani, een circusgezelschap met veel wilde dieren dat twee keer de oceaan is overgestoken van Europa naar Zuid-Amerika: in 1923 en 1934. Tegenwoordig mogen in het circus geen echte wilde dieren meer optreden, omdat zoals kinderen het zouden zeggen: ‘het heel erg zielig is voor de dieren om kunstjes te doen’. Maar in het begin van de vorige eeuw was het normaal dat een circus leeuwen, paarden en olifanten had. Al deze dieren werden op een schip vervoerd naar de overkant van de oceaan, omdat de mensen van het circus zich niet meer veilig voelden in Europa vanwege de dreiging van het nationaal-socialisme.

In Circus op zee volg je afwisselend de twee perspectieven van Lot, in 1934, en Jula, in het heden. Lot is een meisje dat betoverd is door het circus en vooral de olifanten. Haar vader besluit om de mensen van het circus te helpen en Lot krijgt daar een bijzondere rol in. Jula is een meisje uit het circus van nu. Samen met haar ouders en broertje Rein vormt ze een acrobaten-act. Maar op een dag vertrekken haar ouders zonder hen naar het wintercircus, en Jula en haar broertje begrijpen niet waarom. Hun oma speelt hier een belangrijke rol in…

Nog steeds worden in Europa minderheden zoals Roma, circusmensen en mensen van de kermis gediscrimineerd. Omdat het best een gesloten gemeenschap is waar je niet veel van weet als je er niet bij hoort, zijn er veel vooroordelen over. Kinderen bij het circus hebben daar ook last van. Jula en Rein worden op de basisschool gezien als dom en minderwaardig omdat het circuskinderen zijn. De vooroordelen over hen komen uitgebreid aan bod en een belangrijke boodschap is dan ook dat iedereen mag zijn wie hij is, en dat iedereen andere talenten heeft.

Dit verhaal wordt afgesloten met een hoofdstuk over wat er echt gebeurd is met circus Sarassani. Er staan mooie zwart-wit foto’s in die het verhaal echt tot leven brengen. Er is een bijzondere link tussen de verhalen van Lot en Jula, dat ontdek je pas halverwege het verhaal. Maar het geeft het verhaal diepgang en ernst, en je leert terloops ook veel over het begin van de Tweede wereldoorlog.

Kortom: dit is een een spannend en avontuurlijk boek, waarvan je op het eerste gezicht niet denkt dat het zoveel diepere lagen en historische verwijzingen bevat. Voor 10+, verschenen bij Volt.