Verrassend boeiend en diepgravend

Wondergrond - Sarah Garré en Heleen Deroo

Ik zag op het tv-programma Binnenstebuiten een enthousiaste medewerker van Natuurmonumenten vertellen over haar liefde voor planten. Het is elke keer een verrassing welke planten er opkomen in een natuurgebied, zegt ze. “Een plant weet precies wat ze nodig heeft om goed te kunnen groeien, welke grond en mineralen het beste bij hem passen.”

Ik moest daaraan denken toen ik begon te lezen in Wondergrond, een schitterend vormgegeven non-fictieboek over bodem, grond en bodemleven. Het lijkt een simpel onderwerp, maar ik werd verrast door de deskundigheid die de auteurs, Sarah Garré en Heleen Deroo - beiden bodemwetenschappers, laten zien in het boek. Hun enthousiasme over het onderwerp, in de volle breedte, spat van de pagina’s, het is een feest om te lezen.

Wat zijn dan onderwerpen die aan bod komen? Nou, bijvoorbeeld over hoe onze aardkorst eruitziet, wat aardplaten zijn en welke waardevolle mineralen en gesteenten erin zitten. Alles over natuursteen, aardlagen (onze bodem lijkt op lasagne!), maar ook over compost en humus. Hoe de bodem invloed heeft op het landschap erbovenop (en andersom), over archeologie, fossielen en pollen die in de grond verstopt zitten. Natuurlijk ook over hoe de mens de bodem vervuilt en hoe we die weer schoon kunnen krijgen, maar ook hoe men positieve ingrepen doet zoals het gebruiken van aardwarmte. Als je veel in de (moes)tuin werkt, wil je alles weten bodemtextuur en -structuur, voedingsstoffen, bodemdiertjes en schimmels: ook die onderwerpen komen aan bod. Maar dat is nog niet alles, want er bestaan ook veel mythes en verhalen over alles wat ondergronds leeft, zoals Hades van de onderwereld en Alice in wonderland die via een konijnenhol het ondergrondse Wonderland in valt.

Als ik dit zo opgesomd zie staan sta ik ervan te kijken hoeveel je te weten kunt komen over een onderwerp waar je niet zo snel aan zal denken voor een informatief kinderboek. Maar zoals de makers zelf zeggen: “de bodem is meer dan die vervelende modder die af en toe aan onze schoenen blijft kleven.” Als je meer weet over de bodem ga je er ook vaker met verwondering naar kijken en er uiteindelijk beter voor zorgen.

Dit lekker grote boek staat bomvol prachtige illustraties van Stefanie van Hertem, sterker nog: het boek ís één grote illustratie, want tekst en beeld gaan vaak hand in hand. Fijn is dat je niet van voor naar achteren hoeft te lezen: je kunt gewoon een spread openslaan en beginnen met lezen. Het taalgebruik is rijk en beeldend, en maakt nieuwsgierig naar meer. En dat kan ook, want er staan ook veel eenvoudige proefjes en doe-opdrachten in, zoals zelf compost maken, een theezakje begraven en zelf tuinkers kweken. Er staan ook nuttige tips in, zoals: koop geen potgrond met turf erin, omdat ze gewonnen wordt uit waardevolle veengebieden. Kies liever voor eigen compost of potgrond zonder turf.

Kortom: ga zelf eens op onderzoek uit en ga tot op de bodem met dit waanzinnig interessante boek! Vanaf 10+ om zelf te lezen. Ook geschikt om uit voor te lezen vanaf groep 6/7!