Mooi maar moeizaam lezen

Charles Lewinsky zag in 1946 in Zwitserland het levenslicht in een Joodse familie. Tot zijn oeuvre behoren literaire romans, toneelstukken, televisieseries en -programma’s. Lewinsky is internationaal bekend geworden door ‘Het lot van de familie Meijer’ in 2006. Eerder, in 2001, kreeg hij de Schillerpreis der Zürcher Kantonalbank voor zijn roman ‘Johannistag’. Andere werken die in het Nederlands vertaald zijn van Lewinsky zijn ‘De stotteraar’, ‘Terugkeer ongewenst’ en ‘Andersen’.
Elly Schippers heeft ‘Het lot van de familie Meijer ‘ op een fantastische wijze vertaald uit het Duits.

‘Het lot van de familie Meijer’ is een lijvig boek dat verdeeld is in vijf delen. In 1871 start het boek met Salomon en zijn vrouw Golde … en eindigt na vier generaties in 1945 met Oom Melnitz waarmee het boek begon. De familie Meijer is een Joodse familie die woont en werkt in Zwitserland. Zakenmensen, arts, huismoeders, … . Ze leven en als lezer mogen we in hun gewoonten en problemen kijken. Ook hoe ze de Jodenhaat overleven en ermee omgaan.

Het is het eerste boek dat ik van Charles Lewinksy lees en ben vooral afgegaan op de flaptekst en de cover. De foto op de cover is aantrekkelijk en laat een straatscene zien uit de jaren 1900.

Het boek is verdeeld in vijf delen: 1871 – 1945 Deze delen zijn ook nog eens vrij korte hoofdstukken verdeeld zodat het boek in kleine stukken kan gelezen worden.
In de eerste pagina’s zijn Joodse woorden die een beetje paniek zaaiden, want een Jiddisj en Hebreeuws woordenboek heeft de doorsnee lezer niet in huis. Goed nieuws: achteraan het boek is een hele verklarende woordenlijst die opgemaakt is door de dochter van de auteur, Tamar Lewinsky. Dit maakt dat het gebruik van Jiddisj en Hebreeuws positief is in dit verhaal.
Ook een stamboom van de familie Meijer is erin opgenomen. Hoewel elk deel over een generatie gaat, wordt er toch regelmatig teruggekoppeld naar verleden en toekomst. Een stamboom is dan handig.

De schrijfstijl is heel aangenaam. Charles Lewinsky vertelt heel vlot maar ook op een luchtige manier. De roman is doorspekt van prachtige beeldspraak en ook van humor die droog smaakt maar zoet is.
Het verhaal is ook goed opgebouwd zonder veel tierlantijntjes en zijsporen. Alles is goed te volgen. Hoewel ‘Het lot van de familie Meijer’ een fictief verhaal is, krijg je als lezer het gevoel dat Lewinsky alles zelf heeft meegemaakt. Zijn betrokkenheid lijkt enorm.

De thema’s in ‘Het lot van de familie Meijer’ zijn hoofdzakelijk het antisemitisme dat al woedt nog voor er sprake was van WO2. Maar ook familiebanden, dood, onvoorwaardelijke vriendschap / liefde, bedrog en verraad komen in deze lijvige roman voor. Religie en de offers die een mens in staat is om te brengen voor geld zijn zeker ook twee belangrijke, zoniet de belangrijkste, thema’s.
Charles Lewinsky heeft al deze thema’s mooi en realistisch uitgewerkt.
Er zijn nogal veel personages in het boek maar de stamboom en dan de neerzetting van de karakters maken het overzichtelijk. Sommige personages zijn echt tegen het karikaturale uitgewerkt, zoals Salomon en oom Melchem. De vrouwelijke personages zijn eerder te braaf of te ‘gewoontjes’ neergezet. Er mocht daar iets meer pit inzitten.

‘Het lot van de familie Meijer’ heb ik met gemengde gevoelens gelezen. Deze roman leek me heel leuk om te lezen en qua schrijfstijl, thematiek, opbouw en humor zou dit zo moeten zijn. Nochtans heb ik er bijna een maand over gedaan. Het was heel moeilijk om mijn aandacht erbij te houden. Op momenten ben ik moeten stoppen omdat ik echt in slaap viel. Echter, het is geen vervelend boek. Het is ook geen moeilijk boek. Ik denk eerder dat het ‘moeizaam’ lezen ligt aan de niet voor de hand liggende thematiek en de vocabulaire.

Wie een boek wil lezen over het reilen en zeilen van een Joodse familie en houdt van humor gemengd met ernst, is dit boek een uitgelezen kans.
Het is een uitgebreide kroniek van vier generaties met elk hun zorgen en geneugten. Wie zich niet stoort aan een lange of moeizame vooruitgang, is dit boek zeker een aanrader.